هیئت بین‌الدول تغییر اقلیم (IPCC) که مسئولیت ارزیابی تغییرات اقلیمی را در سطح جهانی به عهده دارد، اخیرا” ششمین گزارش ارزیابی جهانی تغییرات اقلیمی را در قالب گزارش‌های مختلف که سه گروه کاری تهیه کرده بودند انتشار داد.
ششمین گزارش (ar6) دومین گروه کاری هیئت بین‌الدول تغییر اقلیم (IPCC WGII)، که اینجانب در این دوره در فصل آسیا مسئولیت داشتم، تحت عنوان: “اثرگذاری، سازگاری و آسیب‌پذیری” (Climate Change 2022: Impact, Adaptation and Vulnerability)، خلاصه گزارش برای سیاستگزاران (The Summary for Policy Makers)، و گزارش علمی/ فنی (The Underlying Scientific/ Technical Assessment) در فوریه 2022 میلادی منتشر گردید.
فصل‌بندی گزارش گروه کاری دو، بر اساس تقسیمات جغرافیایی قاره‌ای تنظیم و در آن ابعاد مختلف اثرات تغییرات اقلیمی بر بخشهای مختلف بررسی شد. تقسیمات مورد نظر شامل آفریقا، آسیا، استرالیا، آمریکای مرکزی و جنوبی، اروپا، آمریکای شمالی، و جزایر کوچک است.
بخشی از گزارش‌های فصول هم موضوعات بین بخشی و مشترک (Cross Chapter- CC) و یا موضوعات خاص را در بر می‌گیرند. یکی از این گزارش‌ها که به عنوان مؤلف در تهیه و تدوین آن مشارکت داشتم تحت عنوان “بیابان، مناطق نیمه خشک و بیابان‌زایی” توسط دانشگاه کمبریج منتشر شد که از طریق این لینک و با فرمت pdf در دسترس است.
در این گزارش بر اساس نتایج تحقیقات منتشر شده در قالب مقالات علمی، نقش تغییر اقلیم در بیابان‌ها و مناطق نیمه خشک و چگونگی اثر آن در بیابان‌زایی در سطوح ملی، منطقه‌ای و جهانی بررسی شد.
در این گزارش به ارتباط مثبت کاهش بهره‌وری و یا فقدان پوشش گیاهی با تخریب اراضی و فرایند بیابان‌زایی با تغییرات اقلیمی در ایران اشاره شد. همچنین بر همزمانی گرم شدن ایران در خلال 1950 تا 2013 میلادی با تکرار وقوع گرد و غبار تاکید گردید.
IPCC_AR6_WGII_CCP3- Desert, Semiarid Area and Desertification
مصطفی جعفری
