از نظر سطح جنگل، ایران جزو کشورهای فقیر محسوب می شود. در دهه های اخیر فشار بسیار زیادی به پوشش جنگلی کشور در اقلیم های مختلف رویشی وارد آمد که نتیجه آن کاهش سطح جنگلها و یا کاهش تراکم آن بوده است. کشورها تلاش دارند تا با جنگلکاری ضمن دستیابی به اهداف اقتصادی، پوشش جنگلی را به عنوان تضمین کننده امنیت زیستی افزایش دهند. در این بین سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری برنامه جامع برای افزایش سطح جنگلها در دست تدوین دارد تا در افق ۱۵ ساله حداقل ۲٫۰۰۰٫۰۰۰ هکتار به سطح جنگلهای کشور افزوده شود. تامین بذر با کیفیت مناسب، تولید نهال و جنگلکاری با هدف توسعه نسل مقاوم با شرایط تغییر اقلیم، اساس موفقیت برنامه های کلان احیاء و توسعه جنگل می باشد. از اینرو، پیش‌بینی و استقرار محوطه‌های بذرگیری از جمله اقدامات اولیه در تامین بذر مورد نیاز برای عملیات احیاء و توسعه است.
کارگاه آموزشی محاوط بذرگیری
جهت تأمین نهاده بذر مورد نیاز برای اجرای برنامه جامع و اجرایی بوم سازگان زاگرس، کارگاه آموزشی محاوط بذرگیری روز سیزدهم شهریور با حضور مدیران ستاد سازمان جنگلها در حوزه جنگلهای زاگرس، پژوهشگران بخش تحقیقات جنگل مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور در ستاد و مراکز تحقیقات استانی قرار گرفته در حوزه زاگرس و روسای ادارات منابع طبیعی ١١ استان زاگرس نشین در موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور برگزار شد. در پنل های تخصصی این کارگاه، آقایان دکتر ثاقب طالبی، دکتر پورهاشمی، دکتر صادق زاده و دکتر اسپهبدی از موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور و آقایان دکتر غیبی و مهندس پیرزادیان از سازمان جنگلها به عنوان اعضای پنل حضور داشتند.
در این کارگاه، مقرر شد از هر استان، تیم‌های اجرایی برای شناسائی مکان‌های مناسب برای احداث محاوط بذرگیری در مناطق مختلف ۱۱ استان حوزه زاگرس با حضور کارشناسان و نمایندگان مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور (ستاد و مراکز تحقیقات استانی) و کارشناسان بخش اجرا (ادارات کل منابع طبیعی استانهای زاگرسی) تشکیل شود و مکان‌های مناسب برای این منظور شناسائی و با درج مختصات محل و تشریح جزئیات بیشتر به دفتر ذیربط در ستاد سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور اعلام شود.
تعریف محوطه‌های بذرگیری و اهداف ایجاد محاوط
محوطه‌های بذرگیری به توده‌‌ای نخبه به لحاظ فنولوژیک اطلاق می‌شود که از درختان شاداب و سالم تشکیل شده و به‌وسیله عملیاتی نظیر تنک کردن و یا حذف پایه‌های نامرغوب ارتقاء داده شده و به‌منظور تولید بذر فراوان مدیریت می‌شود. توده‌های بذرگیری مرحله قبل از احداث باغ بذر می‌باشند و با اهداف زیر ایجاد می‌شوند:
- تامین موقت بذر برای بذرکاری مستقیم در عرصه و یا تولید نهال در نهالستان
- انتخاب پایه نخبه برای آغاز برنامه تشکیل باغ بذر
- کمک به شناسایی ذخیره گاه های ژنتیکی
- تشکیل محوطه های بذری خارج از رویشگاهها (آزمون نتاج)
جنگلهای بکر با داشتن قابلیت دسترسی در حال و آینده و رویشگاه تیپیک گونه مدنظر و دارای مساحت و تعداد پایه‌های کافی به‌منظور دگرگشنی بین درختان از جمله مکان‌های مناسب برای احداث محوطه‌های بذرگیری می‌باشند.
