فشردگی خاکهای جنگلی و زیانهای آن بر درختان و چگونگی مقابله با آن

با توجه به بررسی منابع داخلی، پژوهشی در ارتباط با فشردگی خاکهای جنگلی ایران بر اثر عوامل گوناگون طبیعی و غیر طبیعی، به ویژه عملیات بهره برداری مشاهده نشده است. بررسیهای به عمل آمده در مورد صدمات بهره برداری بر توده جنگل شامل صدمات فیزیکی مستقیم ماشین آلات بهره برداری به درختان سرپا و نهالهای حاصل از زادآوری طبیعی است (حسینی، ۱۳۷۳ – احمدی، ۱۳۷۵). ارزشیابی سیستمهای مکانیزه بهره برداری جنگل نیز از دیدگاه اقتصادی و زمان سنجی (فقهی،۱۳۶۸) و یا رابطه آنها با تغییرات شیب اراضی جنگلی (دهبندی، ۱۳۷۴) صورت گرفته است. بررسی قابلیت مکانیکی خاک مناطق مختلف جنگلی ایران با استفاده از شاخصهایی مانند حد روانی، حد خمیری، دامنه روانی، شاخص خمیرائی، رطوبت اپتیمم و دانه بندی با هدف مناسب بودن مسیرهای تعیین شده از نظر جاده سازی و حمل و نقل چوب انجام شده است (صفیاری، ۱۳۷۰ – چگنی، ۱۳۷۱ – عارفیان، ۱۳۷۵ – نجفی، ۱۳۷۷). طراحی منظر مسیر دسترسی و توقفگاههای جنگلی نیز بیشتر از نقطه نظر حفاظت خاک و حفظ منظر طبیعی جنگل بررسی شده است و توجهی به مسائل فشردگی خاک و زیانهای بعدی آن بر توده جنگل نشده است (عسکرزاده، ۱۳۷۵). بالاخره بررسی شبکه بندی مناسب جاده های جنگلی با توجه به اهداف جنگلشناسی نیز فقط با در نظر گرفتن شاخصهائی مانند زمین شناسی و هرز آب انجام شده است (احتشام زاده، ۱۳۷۵). در این مقاله واکنش گونه های مختلف جنگلی به فشردگی و تغییر ساختمان خاک، اثر کاربرد روشهای مختلف بهره برداری و ماشین آلات در فشردگی و تخریب خاکهای جنگلی، روشهای مختلف مدیریتی جهت جلوگیری و کاهش دامنه و سطح فشردگی خاکهای جنگلی و چگونگی اصلاح و ترمیم آنها و نتایج و پیشنهادات کلی ارائه شده است.