به‌مناسبت روز درختکاری در برنامه طبیعت ۳۶۰ درجه که به‌صورت زنده در تاریخ ۱۵ اسفند از شبکه دو سیما پخش شد، مسائل حاکم بر منابع‌طبیعی و محیط زیست کشور با شرکت دکتر رحمانی رئیس بخش تحقیقات جنگل و دکتر کیادلیری رئیس انجمن جنگلبانی مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
در این برنامه دکتر رحمانی ضمن تبریک روز درختکاری بیان داشت که روز درختکاری منحصر به ایران نبوده و ۳۳ کشور دنیا در تقویم خود دارای روزهایی هستند که در آنها به‌صورت ملی به کاشت درخت می‌پردازند. اما در کشور ما فرهنگ درختکاری و حفط و حراست از درختان سابقه‌ای بسیار طولانی داشته و درختان دست‌کاشت کهنسال شناسایی شده توسط مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور نشان می‌دهد که ایرانیان از ازمنه قدیم به کاشت درخت اهتمام ورزیده و احترام به درختان و گیاهان در فرهنگ ما ایرانیان بوده است.
وی در پاسخ به سئوال مجری در خصوص مشکلات حاکم بر درختکاری در ایران اظهار داشت: کشور ما یک سرزمین بسیار غنی به‌لحاظ تنوع گونه‌های گیاهی است. فقط در جنگل‌های هیرکانی ۱۳۰ گونه چوبی وجود دارد در حالیکه در جنگل‌های اروپا این عدد به ۵۰ گونه محدود می‌شود. تنوع زیادی گونه‌های درختی و درختچه‌ای لزوم شناخت کامل آنها به‌منظور موفقیت برنامه‌های درختکاری را اجتناب‌ناپذیر می‌سازد. علاوه بر آن لازم است که ما به هنگام کاشت هر درخت به شرایط زیست آن توجه ویژه‌ای داشته باشیم. متأسفانه در کشور ما هیچگاه به درخت به‌عنوان یک موجود زنده نگاه نمی‌شود. در حالیکه درخت از پائین‌ترین سطح تارهای کشنده ریشه تا نوک تاج در حال تعامل با مجموعه‌های عظیمی از میکروارگانیسم‌ها و عوامل محیطی است. عدم شناخت نیازهای حیاتی درخت سبب می‌شود که برنامه‌های درختکاری با موفقیت چندانی مواجه نشده و درختان کاشته شده پس از مدتی دچار مشکل شوند که نمونه این مسئله را در مورد چنارهای خیابان ولیعصر می‌توان مشاهده نمود.
دکتر رحمانی در خصوص طرح تنفس جنگل‌های هیرکانی با بیان اینکه شرایط حاکم بر جنگل‌های شمال برنامه‌ریزان و تصمیم‌گیران را به اینجا رساند که بهره‌برداری تجاری از این جنگلها را متوقف کنند، اضافه نمود: در برنامه ششم توسعه، موضوع توقف بهره‌برداری از جنگل‌های شمال دیده شده و از ابتدای سال ۹۷ هیچ طرح بهره‌برداری در این جنگلها وجود نخواهد داشت. بااینحال طرح تنفس جنگل مستلزم پیش‌بینی الزاماتی است که بدون آنها نمی‌توان آینده روشنی برای این طرح متصور بود. ایشان حذف دام از جنگلها، تخصیص اعتبارات لازم برای طرحهای حفاظتی، فعال شدن نهالستان‌ها و جنگل‌کاری مناطق تحریب شده و همچنین جلب مشارکت مردم و اهالی بومی را از الزامات این طرح دانسته و لزوم گسترش طرح‌ها و برنامه‌ها به تمام سطح جنگلها شمال و رها نکردن این جنگلها را مورد تأکید قرار دادند.
احداث باغات در اراضی شیبدار موضوع دیگری بود که در این برنامه به آن پرداخته شد. در این زمینه دکتر رحمانی اظهار داشت مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور بارها اعلام کرده که با توجه به شکنندگی اکوسیستم‌های کشور و بحران منابع آبی توسعه باغات جدید در اراضی ملی را به صلاح کشور و مردم نمی‌داند و اینگونه اقدامات باید به اراضی مستثنیات اشخاص محدود شود. متأسفانه ضعف نمایندگان مردم در شناخت شرایط حاکم بر منابع طبیعی و محیط زیست سبب شده که احداث ۵۰۰ هزار هکتار باغ در اراضی شیبدار در برنامه ششم توسعه گنجانده شود. درحالیکه ما در حال حاضر نیز در مورد برخی محصولات با مازاد تولید مواجه هستیم و مشخص نیست که این رقم براساس کدام نیازسنجی و با توجه به کدام مطالعات کارشناسی برآورد شده است.
این قسمت برنامه را می‌توانید از اینجا مشاهده و دانلود کنید
