مهدی پورهاشمی در مصاحبه با روابط عمومی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور: مشکلات و چالش‌هایی همانند تغییر اقلیم و بروز پدیده زوال بلوط، کارآیی تجدیدحیات جنسی بلوط‌های زاگرس را تحت تأثیر قرار داده است اما، کماکان می‌توان به این قابلیت ذاتی درختان بلوط امید داشت.
پورهاشمی در این مصاحبه اظهار داشت: روند روزافزون تخریب جنگل‌های زاگرس بر کسی پوشیده نیست. دلایل این تخریب هرچه باشد، این پرسش مهم را در ذهن دست‌اندرکاران عرصه منابع طبیعی و جنگل‌بانان ایجاد کرده است که آیا با توجه به شرایط دشوار و بحرانی این جنگلها، هنوز می‌توان به تجدیدحیات جنسی بلوط‌های زاگرس امیدوار بود؟ پاسخ صریح و مستند این پرسش، مثبت است.
رئیس بخش تحقیقات جنگل ادامه داد: شاید گمان برود که بهره‌برداری‌های متمادی از درختان ارزشمند بلوط که عناصر اصلی و غالب این جنگلها هستند، تاب و توان را از این درختان گرفته و معضلاتی همانند تغییر اقلیم و بروز پدیده زوال بلوط، این کارآیی را تحت تأثیر قرار داده است، اما کماکان می‌توان به این قابلیت ذاتی درختان بلوط امید داشت. البته، پرواضح است که مسائل یادشده بر کیفیت و کمیت بذر تولیدی تأثیر منفی خود را گذاشته است. پژوهش‌های انجام‌شده در یک دهه گذشته در بخش تحقیقات جنگل مؤسسه نشان می‌دهد که هنوز بلوط‌های زاگرس قادرند تولید بذر قابل توجهی داشته باشند.
وی خاطرنشان کرد: به استناد پژوهش‌های یادشده، بیشینه تولید بذر بلوط ایرانی (Quercus brantii) در یک برنامه پایش سه‌ساله تولید بذر (1390-1388) در منطقه دشت ارژن شیراز، 7450 بذر برای یک پایه در سال 1388 گزارش شد. این مقدار برای همین گونه در جنگل‌های بانه شهرستان کردستان 7800 عدد برآورد شد. برای دو گونه مازودار (Q. infectoria) و وی‌ول (Q. libani) نیز به‌ترتیب ثبت اعداد 2917 و 3743 حاکی از توان قابل‌توجه این درختان در تولید بذر است.
پورهاشمی در ادامه افزود: در پژوهش دیگری مربوط به پایش تولید بذر بلوط ایرانی در جنگل‌های خرم‌آباد نیز مشخص شد که از بین 120 درخت نمونه، فقط دو درخت طی شش سال متوالی (1396-1391) بذر تولید نکردند.
رئیس بخش تحقیقات جنگل تصریح کرد: با توجه به توضیحات فوق، هنوز حلقه اول تجدیدحیات جنسی در بلوط‌های زاگرس کاملاً مختل نشده است، اما در اتصال این حلقه به مابقی حلقه‌های زنجیره تجدیدحیات جنسی، اختلال جدی ایجاد شده است. به عبارت دیگر، به‌رغم تولید بذر قابل توجه بلوط‌های زاگرس، متأسفانه بنا به‌دلایل بوم‌شناختی و انسانی، تبدیل بذر به نهال و استقرار آن تا مرحله خروج از افق چرای دام، انجام نمی‌شود. بنابراین، در برنامه‌ریزی جنگل‌شناسی جنگل‌های زاگرس، باید کماکان به تجدیدحیات جنسی چشم داشت.
وی در خاتمه تأکید کرد: توجه به اهمیت تجدیدحیات جنسی بلوط‌های زاگرس و تلفیق این نگاه با موضوع تجدیدحیات غیرجنسی بلوط‌ها (به‌عنوان رکن بقای این جنگلها و محور برنامه‌ریزی)، الزامی است.
جهت دریافت اخبار در کانال ایتا مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور کلیک کنید.
