دکتر سید آهنگ کوثر، عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، در سن ۸۸ سالگی به سوی حق شتافت. او متولد 1315 در شیراز بود که تقريباً تمام دوران تحصيلش را در ايالات متحده آمريكا سپری نموده و دارای مدرک تحصیلی دکتری روابط آب و خاک و گیاه، با گرایش مهندسی آبیاری و آبشناسی جنگل از دانشگاه اورگن آمریکا بود.
دكتر كوثر از سال 1351 كار خود را با پژوهش درباره پخش سيلاب در ايستگاه نودهك قزوين، و از ديماه 1358 در جونگان ممسنی فارس شروع كرد. او از سال 1363 طرح‌های آبخوانداری را در منطقه گربايگان فسا و ديگر مناطق عمدتاً مرکزی كشور به اجرا گذاشت. موفقیت‌های چشمگیر و روزافزون او در این زمینه سبب شد از او با عنوان پدر دانش نوین آبخوانداری ايران ياد كنند. ایشان در آیین روز جهانی علم در سال 1384 در حضور مديركل وقت يونسكو – كوييچيرو ماتسورا – در بوداپست مجارستان، جایزه عالی یونسکو را در حوزه آب دریافت نمود که افتخاری بزرگ برای ایران محسوب گردید. پس از دریافت این جایزه بود که اینگونه از همسرش تقدیر نمود “از همسرم که زندگی در بیابان‌ها را با مهار سیلاب ها، بر آسایش زیستن آسوده در خانه ترجیح داد، قدردانی می‌کنم”.
پیام کوثر ساده بود. او معتقد بود سزاوارانه‌ترين تمهيد مديريتي براي انباشت مطمئن و پايدار آب در مناطق خشک و نیمه خشک، استفاده از مخازن زيرزميني يا همان آبخوان‌های درشت دانه است.
از جمله جوایز و افتخارات دکتر کوثر می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- تحسین شده از سوی یونسکو در قالب طرح SUMAMAD به‌عنوان یک الگوی برتر در مدیریت منابع آب در مناطق خشک جهان
- دریافت جايزه بهترين مقاله آبخيزداری سال‌هاي 1369 و 1370.
- برنده مدال پژوهش درجه 3 در سال 1375 اهدا شده توسط رئیس جمهوری وقت
- برنده جايزه دوم خوارزمی براي پژوهش كاربردي در سال 1375
- برنده مدال طلایی مالكيت معنوی جهانی در سال 1375
- برنده جايزه ملی محیط زیست در روز سال 1379
- برنده جايزه 30 هزار دلاری سازمان اسكان بشر، شهرداری دبی در سال 2004
- برنده جايزه 20 هزار دلاری رودخانه‌های بزرگ ساخته دست بشر در سال 2005 اهدا شده توسط رئیس وقت يونسكو
دکتر آهنگ کوثر هنگام دریافت جایزه معتبرش در بوداپست از دستان دبیرکل وقت یونسکو، با درایت و آینده‌نگری تحسین برانگیزی درخواست نمود تا در بیانیه پایانی اجلاس سه روزه بوداپست این عبارت گنجانده شود: “آب باید مانند هوا به عنوان دارایی تمام ساکنان کره زمین شناخته شود. این امر با توجه به وجود رودها و آبخوان‌های برون و درون مرزی گریزناپذیر است”.
ایشان در پاسخ به خبرنگاری که در پایان مصاحبه‌اش از او پرسیده بود “قبل از رفتن و خفتن چه خواهی گفت؟” اینگونه بیان نمود که “می‌گويم آب، بركت زمين است و ما هنوز ناشكريم. ذرات ما بايد با عشق، جهانی یدیيگر را بسازند”
دکتر آهنگ کوثر در ۱ آبان ۱۴۰۳ درگذشت. او تا واپسین لحظات عمر خود دست از یادگیری، پژوهش و انتقال خاضعانه و بی‌دریغ یافته‌های علمی و تجربی خود برنداشت. فراق او ضایعه‌ای بزرگ و جبران ناپذیر برای جامعه علمی کشور خواهد بود. اما یاد مردان نکونام هیچ‌گاه در صفحات تاریخ پاک نخواهد شد.
روحش شاد و یادش جاویدان
این یادداشت از مقاله‌ای که محمد درویش درباره زندگینامه آهنگ کوثر در سال 1397 در مجله طبیعت ایران به چاپ رسانده استخراج گردیده است.
جهت دریافت اخبار در کانال ایتای مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور کلیک کنید.
