پایش نیاز آبی در مراحل مختلف رشد آویشن دنایی
(با استفاده از روش‌های لایسیمتری و محاسباتی)
نوع رسانه: دستورالعمل فنی
موضوع: گیاهان دارویی
نویسندگان: ابراهیم شریفی عاشورآبادی، حسن روحی‌پور، مریم جبلی، مریم مکی‌زاده تفتی و بهروز نادری
برچسب‌ها: بهره‌وری، نیاز آبی، گیاه مرجع، بلینی کریدل، پنمن مانتیث
تاریخ انتشار: 1400
هدف از تدوین این دستورالعمل: پایش نیاز‌آبی گیاهان و بهینه سازی مصرف آب اهمیت قابل توجهی در بهره‌وری از منابع آبی دارد. در این تحقیق، نیاز‌آبی آویشن دنایی با نام علمی Thymus daenensis Celak با استفاده از روش لایسیمتری (روش مستقیم) و محاسباتی (با استفاده از مدل‌های رایج) در مراحل مختلف رشد این گیاه مورد پایش قرار گرفت.
در روش مستقیم، از لایسیمترهای زهکش‌دار با سازه‌های زیرزمینی واقع در ایستگاه تحقیقات البرز کرج استفاده شد. هر کدام از لایسیمترها، به قطر 9/0 متر و ارتفاع 28/1 متر بود که در آنها یک نشاء از آویشن دنایی کشت شد. آبیاری لایسیمترها در سه سطح، شامل هر دو روز (در حد ظرفیت‌زراعی و بدون تنش)، هر هفت روز (تنش ملایم) و هر 11 روز (تنش شدید) تنظیم شد. در طول دوره آزمایش، آب ورودی و خروجی لایسیمترها اندازه‌گیری شد.
ویژگی‌های مورد بررسی شامل وزن خشک اندام هوایی، میزان تبخیر-تعرق، کارایی مصرف آب و تعیین ضریب گیاهی آویشن در طول دوره رشد بود. ضریب گیاهی از نسبت تبخیر-تعرق آویشن (در شرایط بدون تنش) به تبخیر-تعرق گیاه مرجع چمن (بر پایه روش استاندارد پنمن‌مانتیث فائو) بدست آمد. با تعیین جدول نیاز‌آبی آویشن دنایی در طول دوره رشد و همچنین اعمال مدیریت در تنش کم آبی، ضمن کمک به طراحی سیستم‌های هوشمند و آبیاری مکانیزه، امکان برنامه‌ریزی و مدیریت آبیاری در طول دوره رشد گیاه و همچنین صرفه جویی در مصرف آب نیز فراهم خواهد شد.
