200 نفر از اعضای هیئت علمی 56 دانشگاه ایران در نامهای به رئیس جمهور خواستار متوقفشدن پروژه بلندمرتبهسازی پیرامون باغ گیاهشناسی ملی ایران شدند. تنوع دانشگاههای شرکتکننده در این بیانیه نشاندهنده شهرت و نقش این باغ برای جامعه علمی سراسر کشور بویژه برای اساتید گیاهشناسی و علوم مرتبط آن است. بسیاری از ایشان دست کم یک مرتبه به اتفاق دانشجویان خود برای آموزش از این پروژه ملی بازدید کرده و تعدادی از این اساتید یک یا دو مرحله از تحصیلات عالی خود را با کمک اساتید مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور بخصوص بخش تحقیقات گیاهشناسی سپری کردند. میتوانید بیانیه ایشان را که علاوه بر رئیس جمهور برای رئیس قوه قضاییه کشور، رئیس سازمان بازرسی کل کشور، وزیر کشور، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، رئیس شورای شهر تهران و شهردار تهران نیز ارسال شده در زیر بخوانید:
باغهای گیاهشناسی در دنیا که تعدادشان به حدود 2000 مجموعه میرسد یکی از دستاوردهای علمی بسیار مهم کشور متبوع خود محسوب میشوند که بسته به قدمت، تعداد و نوع گونههای گیاهی دربرگرفته، تنوعی از کارکردهای علمی را در خود دارا هستند. مهمترین و خطیرترین وظیفه این باغها حفاظت از گونههای گیاهی است. که این امر در جهان کنونی و با توجه به وجود بحرانهای اغلب انسانساز برای موجودات کره زمین، برای حفاظت از گونههای در معرض خطر انقراض بسیار حائز اهمیت است.
در ایران نیز باغ گیاهشناسی ملی ایران با قدمتی بیش از 53 سال و بانک ژن منابع طبیعی ایران با پیشینهای حدود 30 سال این وظیفه ارزشمند را به عهده داشتهاند. جای گرفتن بیش از 4000 گونه گیاهی در باغ و حفظ بیش از 4300 گونه در بانک ژن، آشکار میکند که برنامههای گستردهای انجام شده تا این پروژه فراتر از استانداردهای بینالمللی سرپا باشد و همچون جواهری در میان پروژههای تمام ملی بدرخشد. از همین رو، سازمان پدافند غیر عامل آن را به عنوان یکی از مراکز حساس معرفی کرده و همچنین سازمان میراث فرهنگی این باغ را در فهرست آثار ملی ایران با شماره ثبت 365 در تاریخ 1395/12/10 ثبت نمود. این باغ همچون سایر مجموعههای همانند خود در جهان اهداف دیگری را نیز دنبال میکند که میتوان به اجرای برنامههای پژوهشی و آموزشی در موضوعات گیاهشناسی و علوم مختلف منابع طبیعی و محیط زیست، بالابردن سطح فرهنگ و آگاهی عمومی و فنی طبقات مختلف جامعه در خصوص محیطهای طبیعی که حضور گستردهای در باغ دارند اشاره کرد.
متأسفانه شـرکت تعاونی مسـکن ارتش در صـدد بلند مرتبهسازي و تغییر کاربري در اراضی شمالی مشرف به باغ برآمده است. براساس طرح تفصـیلی ابلاغی اولیه منطقه، منتهیالیه غربی اراضـی پـارك چیتگر و اراضـی واقـع در جنوب اتوبان شهید حکیم و بالاي دیوار شـمالی باغ گیاهشناسـی ملی ایران که به بلوار پژوهش ختم میشود که بخشی از آن در تملـک تعاونی مسـکن ارتش جمهوري اسلامی و بخشـی دیگر از اراضـی در یـد مؤسـسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور و سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزي میباشد به عنوان پهنه آموزشی تعریف گردیده بود. طی سالهای گذشـته و به اذعان مسـئولین و کارشـناسان امر، ساخت برجهاي بلنـدمرتبه در این ناحیه که جزو منطقه 22 شهر تهران است، علت بحران شدیـد آب در سفرههاي آب زیرزمینی بوده که منشأ تغذیه چاههاي باغ گیاهشناسی ملی ایران و فضاي جنگلی اطراف هستند. از سوی دیگر استقرار این مجموعه مسکونی در حریم باغ گیاه شناسی ملی ایران ضمن ایجاد یک منظر شهری ناموزون و بدترکیب در اطراف این پروژه بینالمللی و بروز ترافیک و رفت و آمد خودروها، آلودگی هوا و صدا و نور شب و سایر مزاحمتهای فیزیکی به شدت باغ را از نقطه نظر اکولوژیک شکننده و آسیبپذیر خواهد کرد.
از اینرو تردید نباید داشت که اجرایی شدن پروژه بلندمرتبهسازی و افزایش ساخت و سازهاي موصوف، لطمات برگشتناپذیری به سـیماي بصـري و زیباشـناختی باغ و کلکسیونهـاي مختلف آن وارد کرده و با زوال تدریجی گونههاي گیاهی تنزل تنوع آنها را در پی خواهد داشت و دیری نمیگذرد که این سرمایه ملی از بین خواهد رفت.
بنابراین لازم است که همچون همه باغهای گیاهشناسی جهان، باغ گیاهشناسی ملی ایران نیز بعنوان یکی از ذخایر ملی کشور از کلیه مخاطرات و تهدیدها دور بماند تا به خوبی برای هدف کلان خود که حفظ منـابع ژنتیکی ایران و کشورهـاي منطقه و حتی سـایر نقـاط جهـان است نقش ایفا نماید. از اینرو خواهشمند است برای توقف ساخت و ساز و بلنـد مرتبهسازي در حریم باغ گیاهشناسـی ملی ایران دستورات لازم صادر بفرمایید.