در پی مکاتبات با شورای شهر تهران در خصوص انجام پروژه بلندمرتبهسازی در مجارت باغ گیاهشناسی ملی ایران، آقای دکتر عباسی عضو شورای شهر تهران و رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورا به همراه آقای دکتر محمدی شهردار منطقه 22 تهران در روز پنجشنبه یکم اردیبهشت 1400 در باغ حضور یافتند و در جلسهای که با شرکت آقایان دکتر جلیلی رئیس مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، دکتر متینیزاده مشاور و رئیس حوزه مؤسسه، مهندس رضایی شهردار ناحیه 4 منطقه و مهندس هدایت مشاور کمیسیون شهرسازی و معماری شورا برگزار شد به بحث و تبادل نظر و تشریح موضوع پرداختند.
در ابتدا آقای دکتر جلیلی ضمن خوشامدگویی به مهمانان گرامی، در خصوص به تاریخچه، چگونگی شکلگیری و نقش باغ گیاهشناسی ملی در نگهداری و حفاظت از ژنوم گیاهی ایران و جهان پرداختند و با اشاره به روند توسعه آن در چند دهه گذشته، در 150 هکتار از اراضی اختصاص یافته به آن در حریم تهران توضیح دادند که از 25 قطعه طراحی شده، دو قطعه پیش از انقلاب شکل گرفت و درصد زیادی از گیاهان و ساختار آن در همان زمان مستقر شد اما بقیه قطعات در سالهای پس از جنگ و از دهه 70 به این سو در دست اجرا قرار گرفته و گسترش یافت. در حال حاضر 22 قطعه آن تکمیل شده و سه قطعه دیگر آن که قطعات گلخانهای هستند در حال اجرایی شدن هستند که یکی از آنها تکمیل و در حال بهره برداری و دو گلخانه دیگر در دست احداث می باشند.
در ادامه ایشان با اشاره به مشکلات بزرگی همچون عبور بزرگراه حکیم از میان باغ گیاهشناسی ملی ایران که در طراحی طرح تفصیلی اولیه منطقه برای باغ ایجاد شده بود و حل آن با کمترین بوروکراسی ممکن درجلسه نشست با دکتر الویری شهردار وقت تهران و مساعدت دکتر نصیری شهردار وقت منطقه 22 و کمیسیون ماده 5، خواستار رفع مشکل بلندمرتبهسازی در حاشیه این باغ شد که به مراتب آسانتر از آن معضل می باشد. به هر روی پهنهای که اکنون مورد اختلاف است در طراحی نخست پهنه S در نظر گرفته شده بود. اما متأسفانه با تغییر کاربری قرار است بیش از 5000 واحد مسکونی در آن ساخته شود که میتواند چالشهای جدی برای این مجموعه استثنایی گیاهی ایجاد کند.
رئیس مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور با بیان اینکه پروژه باغ گیاهشناسی ملی ایران زمانی اینجا بارگزاری میشود که خارج از شهر محسوب میشده و اکنون به پروژهای بیبدیل در خاورمیانه و نادر در دنیا که مرجعی برای گیاه شناسی است تبدیل شده است. اهمیت و اعتبار ملی و جهانی این مجموعه به حدی است که همواره مورد توجه مقامات عالی کشور و مهمانان خارجی بوده و محل بازدید آنها واقع شده است، متاسفانه این مجموعه ملی قرار است متراکمترین جمعیت را با اجرای پروژه بلندمرتبهسازی در کنار خود داشته باشد که با آلودگیهای مختلف اسباب تخریب و نابودی آن را فراهم نماید.
در این جلسه آقای دکتر محمدی استقرار باغ گیاهشناسی ملی ایران در منطقه 22 را افتخاری برای منطقه و تهران عنوان نموده و شهرداری را ملزم به پشتیبانی از باغ که بعنوان ریه شهر و از جمله معدود فضاهای فاخر جذاب برای توسعه گردشگری دانستند. ایشان به تاریخچه تغییرات مالکیت در منطقه و بویژه پهنه یادشده اشاره کرده و بیان کردند که در زمان صدور پروانه محدودیتی نبوده و اکنون واقعیت روی داده ایجاد حقوق مکتسبه برای بیش از 20 هزار نفر است. در سنوات گذشته شورای عالی شهرسازی در مواردی شهرداری را مکلف کرده و با معوض دادن، برخی چالشهای اینگونهای حل شده است. شهردار منطقه 22 بیان کردند که با دستوری که دکتر صارمی دادند قرار است با نشستی با حضور نمایندگان منطقه 22، سازمان املاک و مستغلات، اداره کل محیط زیست، امور حقوقی شهرداری تهران، کمیسیون ماده 5، ارتش و باغ گیاهشناسی ملی ایران عواقب ناشی از بارگزاری این پروژه را بررسی و در نهایت پیشنهادی عملی و اجرایی لازم برای چگونگی کمک به باغ مشخص شود.
سپس آقای دکتر عباسی با ایراد سخنانی از جدیت و پیگیری قاطع دکتر جلیلی و همکاران ایشان برای حفاظت از باغ گیاهشناسی ملی ایران قدردانی کردند. ایشان حفاظت و نگهداری از باغ گیاه شناسی ملی را که بعنوان سرمایه طبیعی ملی و بانک گیاهی ارزشمند مهمتر از هر پدیده دیگری دانسته و بیان داشتند:
باید مسئله را درک کرد و راهکار حل آن را پیدا کرد. کاری در گذشته انجام شده و حقوقی را ایجاد کرده است شهرداری باید با جدیت به عنوان ضلع سوم ورود کرده و با گذشت از منافع خود راهی برای گشایش مسئله پیدا کند. این باغ ارزش ملی، جهانی، تحقیقاتی، اکولوژیکی، گردشگری، آموزشی و … دارد و وجود آن افتخار آمیز است. راه سختی از آغاز تا انجام آن طی شده است. آوردن گیاهانی از اقصی نقاط کشور و جهان که به لحاظ شرایط طبیعی و نیازهای اقلیمی با شهر تهران متفاوت هستند و استقرار و نگهداری از آنها در این مجموعه به هیچ وجه کار ساده ای نیست. باید از پدیدآورندگان این باغ قدردانی کرد. شهرداری و شورا ملزم به صیانت از آن هستند.
باید توجه کرد نخستین گام در حل مشکل گفتگو و تفاهم است. در این راه شهردار منطقه باید بسیار کمک کنند. گرچه نباید فقط به شهرداری امیدوار بود و میباید از همه ظرفیتهای حاکمیتی استفاده نمود ضمن آنکه پشتیبانی همه جانبه و جدی وزارت جهاد کشاورزی اجتنابناپذیر است. البته برای ارتش هم حقوقی ایجاد شده است که حتما باید با تحلیل پروژه به راهکار درست رسید.
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران اظهار داشتند که جانمایی پروژه بلندمرتبهسازی در کنار باغ گیاهشناسی ملی ایران در طرح تفصیلی بدون عارضه سنجی با بیسلیقگی هرچه تمامتر روی داده است. این نشان میدهد هر جا که کارهایی دور از دانش و علم و صرفا بر مبنای مدیریت محض پیش میرویم در دشواری بزرگی قرار میگیریم که بعد از گذر زمان یا راهکاری برای برونرفت نمییابیم یا حل آن بسیار سخت و پرهزینه می شود. بنابراین باید در برنامههای آینده شهر حتما به رویکردهای علمی و دانش پایه توجه خاص شود.
آقای دکتر عباسی عنوان کردند پروژه بلندمرتبهسازی چون هنوز ساخته نشده در شرایط خوبی است در غیر این صورت حل آن محال بود. اگرچه بسیار سخت است اما نشد و غیرممکن نیست.
عضو شورای شهر تهران ضمن تاکید بر پیگیری توامان موضوع از جانب شهرداری و وزارت جهاد کشاورزی مقرر کردند که در هفته پیش رو و قبل از درگیر شدن امور حقوقی و برای تصمیمگیری کلان، شهردار منطقه 22 راهکارهای پیشنهادی را شناسایی کرده و بعد با دعوت از ارتش جلسهای با حضور اینجانب برگزار تا راه برونرفت از این معضل بررسی گردد.
در پایان آقای دکتر جلیلی با اشاره به نشست اخیرش با دادستان دیوان محاسبات و نماینده ارتش مسئله جابه جایی پروژه و رعایت حق و حقوق مکتسبه افراد و تشکیل جلسهای با حضور ارتش، شهرداری و وزارت جهاد کشاورزی ضروری قلمداد کردند.
بعد از نشست فوق، اعضای نشست به مدت یک ساعت از باغ گیاهشناسی ملی ایران بازدید کردند.