تولیدات علمی ایران در حوزه جنگل‌داری

ابوالفضل جعفری

عضو هیئت علمی بخش تحقیقات جنگل، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

ایران در دو دهه گذشته رشد چشمگیری در تولید علم و مدارک علمی داشته است. براساس اطلاعات پایگاه Web of Science، 726 مدرک علمی توسط پژوهشگران حوزه جنگل‌داری کشور طی سال‌های 2005 تا 2019 منتشر شده است. بررسی این مدارک براساس شاخص‌های علم‌سنجی (Scientometric) نشان می‌دهد که پژوهشگران جنگل‌داری کشور در چهار بخش اصلی و با محوریت کلیدواژه‌های ایران، چوب، خاک و عارضه فعالیت داشته‌اند (شکل 1). همچنین، گونه، درخت، جنگل، تراکم، تیمار، مقاومت، تراکم و خاک از پربسامدترین کلیدواژه‌های استفاده‌شده بوده‌اند.

شکل 1 – پربسامدترین کلیدواژه‌های استفاده شده در تولیدات علمی جنگل‌داری ایران

از مجموع 726 مدرک، 388 مورد به‌شکل مقاله بوده است که از آن‌ها 92 مقاله در نشریه‌های با رتبه Q1، 211 مقاله در نشریه‌های با رتبه Q2 و 85 مقاله در نشریه‌های با رتبه Q3 منتشر شده‌اند. نشریه‌های Journal of Forestry Research، Turkish Journal of Agriculture and Forestry، European Journal of Wood and Wood Products،Forest Pathology و Trees Structure and Function از محبوب‌ترین نشریه‌های پژوهشگران کشور برای چاپ مقاله بوده‌اند.

کشورهای آمریکا، آلمان و ایتالیا به‌ترتیب با 91، 63 و 36 مدرک مشترک، از همکاران اصلی پژوهشگران کشور بوده‌اند. همچنین، کانادا، فرانسه، اسپانیا، سوئیس، استرالیا، سوئد، مالزی، ژاپن و چین جزء کشورهایی هستند که طی سال‌های 2005 تا 2019 در حداقل دو مدرک علمی با پژوهشگران کشور همکاری داشته‌اند. مجموع 726 مدرک تولیدشده، به‌طور متوسط 11/6 مورد استناد دریافت کرده‌اند که با شاخص هرش (H-index) 21 در مقایسه با کشورهای دیگر در جایگاه قابل قبولی قرار دارند.

متن کامل این گزارش، در مقاله Forestry Research in the Middle East: A Bibliometric Analysis توسط نشریه Sustainability از انتشارات MDPI کشور سوئیس به چاپ رسیده است.