جلسه دوم راهبردی ۱۳۹۷ با هدف پیشبرد اقدامات مربوط‌به توسعه زراعت چوب در کشور
در سالن حوزه ریاست ساعت (۱۰ تا ۱۳)در مورخ ۲۳/۰۳/۹۷ با حضور اندیشمندان ذیل برگزار شد،
آقای دکتر عادل جلیلی (ریاست محترم موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور) خانم دکتر فاطمه سفیدکن( معاون پژوهشی محترم موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور)، آقای دکتر علی‌اصغر معصومی (رئیس محترم گروه مشورتی تدوین راهبردها برای مدیریت محیط‌های طبیعی ایران)، آقای مهندس سید جعفر سید اخلاقی (دبیر محترم گروه مشورتی تدوین راهبردها برای مدیریت محیط‌های طبیعی ایران)، آقای دکتر احمد رحمانی (عضو محترم گروه مشورتی تدوین راهبردها برای مدیریت محیط‌های طبیعی ایران)، آقای دکتر محمد حسن عسگری (استاد محترم بازنشسته موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور)، آقای دکتر مهدی فرح‌پور (استاد محترم بازنشسته موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور)، آقای دکتر علیرضا مدیر رحمتی (استاد محترم بازنشسته موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور)، آقای دکتر امیر نوربخش (استاد محترم بازنشسته موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور)، آقای دکتر محسن کلاگری (رئیس محترم بخش تحقیقات صنوبر و گونه‌های سریع الرشد)،آقای مهندس خسرو میراخلو (عضو هیئت علمی بخش تحقیقات جنگل)، آقای مهندس رضا باقری (کارشناس ارشد بخش تحقیقات صنوبر و گونه‌های سریع الرشد)، ، آقای مهندس محمد فیاض (رئیس محترم بخش تحقیقات مرتع)، آقای دکتر محمد ابراهیم فرآشیانی (رئیس محترم بخش تحقیقات حمایت و حفاظت) و سرکار خانم مهندس ندا رضایی (مسئول دبیرخانه گروه مشورتی تدوین راهبردها برای مدیریت محیط‌های طبیعی ایران) برگزار گردید.
در این جلسه ریاست محترم موسسه ضمن بیان اینکه زراعت چوب دارای مولفه‌های اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی است افزودند این مهم جزو الویت‌های مهم کشور است و نه‌تنها ایجاد ارزش افزوده می‌کند بلکه باعث ایجاد اشتغال برای جوانان این مرز و بوم می‌گردد، در ادامه یاد‌آور شدند متاسفانه تا‌کنون عزم جدی برای اتصال حلقه‌های تحقیقات و صنعت وجود نداشته است. ایشان مهمترین پشتیبان در حفاظت از جنگل را واردات چوب قلمداد نمودند و آ‌ن‌را یکی از ارکان لاینفک توسعه صنعت چوب و کاغذ دانستند. تولید قلمه و بسته‌بندی‌شان و وارد نمودن آنها به عرصه از مخاطرات مهم در صنعت چوب و کاغذ است که بسیار عامل مهم و تاثیر‌گذار در عرصه است. وجود پکیج‌های حمایتی نظیر تسهیلات بانکی نیز از جمله تسهل‌گر مهمی در توسعه زراعت چوب در کشور است .معاون محترم پژوهش،فناوری و انتقال یافته‌ها بیان نمودند یک دیدگاه کلی در خصوص زراعت چوب باید داشته باشیم و براساس آن اشل بتوانیم وارد فاز عملیاتی شویم. آقای دکتر علی اصغر معصومی موضوع آب و اراضی را به‌عنوان دو چالش مهم در فراروی این کار توضیف نمودند و افزودند وجود ایستگاه‌های تحقیقاتی می‌تواند محملی مناسب برای کشت و توسعه زراعت چوب باشد.
پیشکسوت محترم بخش تحقیقات صنوبر و گونه‌های سریع الرشد پیدا کردن این حلقه ارتباطی را در گرو برگزاری نشست(هایی) در این خصوص با حضور اجرا و تحقیقات دانستند و افزودند برگزاری چنین نشست‌هایی باعث هم‌افزایی بیشتر این دو حوزه می‌گردد.
آقای دکتر حسن عسگری از دیگر پیشکسوتان در عرصه آفات و بیماری‌ها در پیرو صحبت‌های ریاست محترم موسسه اضافه نمودند مهمترین ویژگی وارادات چوب ، وارد نمودن آب مجازی با قیمت ارزان است، اگرچه در مجموع کار ارزشمندی است ولی این نکته را نباید از خاطر برد که این مهم با دو چالش جدی روبرو است؛ ۱-نوسانات ارزی ۲- قرنطینه
تغییر قیمت ارز چالشی جدی در این حوزه است و در ادامه یادآوری نمودند که؛ یکی از کارهای بسیار سخت در تولید قلمه بسته‌بندی و بردن به عرصه است. برای طی کردن این مسیر سخت می‌توان از تجارب کشورهای دیگر استفاده نمود و کارشناسان را به همین‌منظور باید مورد آموزش قرار داد. قرنطینه یکی از موارد پررنگ در صنعت واردات است و این مهم خود درگیر قوانین متضاد است. در راستای موضوع جلسه پیشنهاد دادند که کلینیک گیاه‌پزشکی در فرودگاه امام خمینی(ره) با اعضایی از سازمان حفظ نباتات، سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور و حراست شکل بگیرد و وارد کننده هزینه آزمایش‌های مربوط را پرداخت نماید و دولت در این کار نقش ناظر را داشته باشد. رقابت‌پذیری اقتصادی که باید برای هر نوع اراضی در نظر گرفته شود از ارکان مهم در توسعه زراعت چوب است. واژه جدیدی در این حوزه اضافه شده است که تحت عنوان اراضی غیر‌متعارف است که دارای وجوه اقتصادی است که نباید از پتانسیل آن غافل ماند.
در پیرو صحبت‌ها رئیس محترم بخش تحقیقات حمایت و حفاظت؛ قانون ISPM15 را جزو قوانین بسیار خوب در حوزه قرنطینه قلمداد کردند و در ادامه ضمن یادآوری انواع روش‌های قزنطینه (حرارت‌دهی، متیل بروماید و پرتودهی) افزودند که دو روش اول بسته‌به نوع چوب انتخاب می‌گردد و روش سوم نیز به‌دلیل گران بودن هنوز به‌خوبی مورد استقبال کشورهای وارد کننده چوب قرار نگرفته است. تصریح نمودند که کشور روسیه در حوزه صادرات چوب از جمله کشورهای پیشگام هست که ایران از پنج درصد ظرفیت این کشور استفاده می‌کند و مابقی را کشورهایی نظیر چین و …. استفاده می‌کند.
آقای خسرو میراخلو در خصوص طرح‌های پایش زراعت چوب به این نکات پرداختند که پراکنش گونه‌های سریع‌الرشد و همچنین نیروی انسانی بسیار مهم است آقای دکتر رحمانی استمرار و الزام توسعه زراعت چوب را در گرو آب، زمین و سرمایه‌گذاری دانستند. دبیر محترم گروه مشورتی تدوین راهبردها برای مدیریت محیط‌های طبیعی ایران بیان نمودند که پذیرش اجتماعی در توسعه زراعت چوب ضعیف است و افزودند علت آن را در سیستم بانکداری کشور باید جستجو نمود چرا‌که متاسفانه بوروکراسی اداری در آیین نامه تسهیلات موجب این مهم گردیده است. رئیس محترم بخش تحقیقات مرتع ابراز نمودند که الان در نقطه صفر نیستیم و هم اکنون می‌خواهیم داشته‌هایمان را در کشور با انتخاب اصلح درست جایگزین کنیم. در این مورد در کنار زراعت چوب به بحران کم آبی نیز باید توجه کرد و شایسته است این مهم را در برنامه‌های توسعه کشور مورد توجه قرار داد. شایان ذکر است که در وزارت نیرو موضوع نو‌ظهوری را به‌نام آب قابل تامین مطرح شده است که نشان از اهمیت و جایگاه حساس این مهم را می‌رساند
در خاتمه مقرر گردئید که :
- جلسه فوق العاده و سریع گروه صنوبر با ریاست محترم موسسه
- پرپوزال تهیه قلمه برای ارائه به انجمن کارفرمایان صنایع چوب ایران حداکثر ظرف ۱۰ روز آینده( پرپوزال حاوی؛ نقشه ظرفیت منطقه ای توسعه زراعت چوب ،معرفی ظرفیت تحقیقاتی موسسه و مراکز و ایستگاهها،پتانسیل آب ایستگاهها، ارقام و کلن های تحقیقاتی موجود ،زمان بندی اجرا و تحویل قلمه ها ، برآورد هزینه ها)
- تشکیل کارگروه راهبری توسعه زراعت چوب ،ارکان ،اعضا و وظایف حداکثر ظرف هفته آینده
- تشکیل کارگروه راهبری واردات و قرنطینه چوب ،ارکان ،اعضا و وظایف حداکثر ظرف هفته آینده( پیشنهاد شد آقایان دکتر نوربخش- عسگری و فرآشیانی) هسته اصلی باشند.
- تهیه پیش نویس قرارداد با انجمن کارفرمایان صنایع چوب ایران با رویکرد تولید نهال،خدمات پایش، نظارت و تعیین مناطق کشت
- تهیه جدول زمانبندی فعالیت کارگروهها تا پایان شهریورماه
- ضرورت تدوین و ارائه گزارش کارگروهها تاپایان شهریور و ارائه به دولت و لایحه بودجه ۹۸
- تدوین بسته راهبردی و عملیاتی توسعه زراعت چوب برای ارائه به دولت با نگرش جامع
- جلسه با رئیس سازمان حفظ نباتات
