گروههای تحقیقاتی بخش

عناوین و برنامه‌های گروه‌های تحقیقاتی بخش جنگل

* گروه تحقیقات اکولوژی و جنگل‌شناسی
o سنجش و پایش توده‌ها و منابع جنگلی

    • سنجش وضعیت کمی و کیفی توده‌های جنگلی
    • تجدیدحیات جنسی و غیرجنسی گونه‌های جنگلی
    • تشریح جنگل‌شناسی و تیپولوژی توده‌های جنگلی
    • سنجش وضعیت کمی و کیفی ذخیره‌گاه‌های جنگلی، پارک‌های جنگلی، مناطق قرق و کارکردهای آنها
    • عملیات پرورشی در توده‌های جنگلی
    • ارزیابی درختان زیستگاهی و روشنه‌های جنگلی
    • مطالعات گاه‌شناسی درختی
    • پدیده‌شناسی گونه‌های جنگلی
    • آشفتگی‌ها و زوال گونه‌های جنگلی
    • پاسخ‌های ریخت‌شناسی، فیزیولوژیک و آناتومیک گونه¬های جنگلی به عوامل محیطی
    • تاثیر آتش‌سوزی بر ویژگی‌های کمی و کیفی توده‌های جنگلی
    • پایش ساختار، پوشش گیاهی و تجدیدحیات توده‌های جنگلی
    • ارزیابی شیوه‌های جنگل‌شناسی مناسب برای نواحی رویشی مختلف
    • ارزیابی وضعیت دفن پسماندها در جنگل
    • کاربرد فن‌آوری­ها و اپلیکیشن­ها برای مطالعات جنگل­شناسی و اکولوژی
  • کارکردهای بوم‌شناختی جنگل
    • خدمات اکوسیستمی جنگل
    • چرخه‌ کربن و نقش جنگل در مهار افزایش گازهای گلخانه‌ای
    • چرخه آب (اکوهیدرولوژی) و اهمیت آن در جنگل
    • ارزیابی توان اکولوژیک جنگل و روش‌های مختلف آن
    • تأثیرات تغییرات اقلیمی بر تنوع و جابجایی گونه‌های جنگلی و ساختار جنگل‌ها
  • تنوع زیستی
    • بررسی الگوها و عوامل مؤثر بر توزیع جغرافیایی گونه‌ها در جنگل
    • ارتباط تنوع گیاهان جنگل با عملکرد اکولوژیکی و پایداری سیستم
    • تاثیر گونه‌های کلیدی در تعادل اکولوژیکی جنگل و حفظ تنوع زیستی
    • توسعه راهکارها برای حفظ و افزایش تنوع گونه‌های گیاهی جنگل
  • جنگل‌های شهری
    • ارزیابی کمی و کیفی جنگل‌های شهری (پارک‌های جنگلی،‌ پارک‌های شهری و درختان خیابانی)
    • کارکردهای بوم‌شناختی جنگل‌های شهری (نقش جنگل‌های شهری در کاهش آلودگی هوا، کاهش آلودگی صوتی،‌ تلطیف هوا، بهبود سلامت انسان و غیره)

کارکردهای بوم‌شناختی جنگل

    • خدمات اکوسیستمی جنگل
    • چرخه‌ کربن و نقش جنگل در مهار افزایش گازهای گلخانه‌ای
    • چرخه آب (اکوهیدرولوژی) و اهمیت آن در جنگل
    • ارزیابی توان اکولوژیک جنگل و روش‌های مختلف آن

 

*گروه تحقیقات اندازه‌گیری و مدیریت جنگل

    • تدوین برنامه راهبردی مدیریت پایدار اکوسیستم‌های جنگلی ایران
      • شناسایی و بومی‌سازی معیارها و شاخص‌های مدیریت پایدار جنگل (SFM)
      • کمی‌سازی تغییرات در شاخص‌های SFM برای تعهد به مدیریت جنگل
      • مطالعات زیست‌سنجی در جنگل‌های کشور
      • مطالعه و تحقیق درمورد مدیریت نزدیک به طبیعت اکوسیستمهای جنگلی ایران
      • استانداردسازی اکوسیستمهای جنگلی
      • تهیه طرح‌های جنگل‌داری نوین با رویکرد اکوسیستمی برای جنگل‌های کشور
    • ارزیابی تاثیر تغییر اقلیم بر جنگل
      • تاثیر تغییر اقلیم بر تنوع زیستی جنگل در کلیه رویشگاه‌های جنگلی کشور
      • تاثیر تغییر اقلیم بر رویش و تولید چوب در جنگل‌های هیرکانی
      • تاثیر تغییر اقلیم بر مرگ‌ومیر درختان و شیوع آفات
      • تشخیص تغییرات و پیشبینی تغییرات احتمالی آینده
      • تأثیر تغییرات بر اکوسیستم‌های جنگلی و آسیب­پذیری این اکوسیستم­ها در برابر تغییر اقلیم
      • سازگاری با تغییرات جاری و احتمالی آینده
      • کاهش گازهای گلخانه‌ای و اثرات منفی آن
      • مدل‌سازی تاب‌آوری اکوسیستم‌های جنگلی کشور در برابر تغییر اقلیم
    • برآورد جداول حجم و مدل‌های رویشی برای پهن‌برگان و سوزنی‌برگان
      • تهیه مدل‌های رویشی قطری و ارتفاعی درختان
      • تهیه مدل‌های رویشی زادآوری درختان
      • تهیه مدل‌های زی‌توده و اندوخته کربن گونه‌های جنگلی
      • تهیه مدل‌های رویش و مرگ‌ومیر درختان
      • تهیه جدول حجم سوزنی‌برگان جنگل‌های هیرکانی
    • ارزیابی بلندمدت با قطعه‌نمونه‌های ثابت
      • پایش موجودی حجمی و رویش جنگل‌های کشور
      • بهینه‌سازی و بومی‌سازی روش‌های آماربرداری و نمونه‌برداری در جنگل
    • استفاده از فن‌آوری‌های نوین (پهپاد، تصاویر ماهواره‌ای و هوش مصنوعی)
      • برآورد و پایش تغییرات سطح جنگل‌
      • برآورد و پایش رشد و محصول‌دهی جنگل
      • مدیریت، تشخیص و پایش آفات و بیماری‌ها و مخاطرات طبیعی
      • پایش و حفاظت تنوع زیستی

*گروه تحقیقات جنگل‌کاری و اصلاح درختان جنگلی

      • معرفی گونه‌های مناسب جنگل‌کاری با اهداف مختلف
        • سازگاری گونه‌ها
          • گونه‌های مناسب آگروفارستری
          • گونه‌های مناسب حفاظت خاک و تثبیت شن
          • گونه‌های مناسب فضای سبز و پارک­های جنگلی
          • گونه‌های مناسب گیاه­پالایی و مقاوم در برابر آلودگی‌های محیطی
          • گونه‌های درختی چوبده
          • گونه‌های چندمنظوره
        • طرح‌های پیشاهنگ
          • بررسی نیاز آبی گونه‌های مهم جنگلی
          • بررسی روش‌های بهینه‌سازی حاصلخیزی خاک
          • بررسی مناسب‌ترین تراکم کاشت گونه با اهداف مختلف
          • بررسی سیستم‌های مختلف کاشت و آمیختگی گونه‌ها
        • تأمین بذر برای احیا و توسعه جنگل
          • بررسی فنولوژی گونه‌های مهم جنگلی (با تأکید بر اثر تغییرات اقلیمی بر پدیده‌های فنولوژیک)
          • بررسی تکنیک‌های مختلف شکستن خواب بذرهای مهم جنگلی
          • تکنیک‌های جمع‌آوری و بوجاری بذر
          • شیوه‌های ذخیره و نگهداری بذرهای مهم جنگلی
          • انتخاب محوطه‌های بذرگیری گونه‌های مهم جنگلی
          • احداث باغ بذر گونه‌های مهم جنگلی
          • احداث و مدیریت کلکسیون‌های بذری
        • تعیین تکنیک‌های بهینه تولید نهال گونه‌های جنگلی
          • تکنیک‌های مختلف پوشش‌دار کردن بذر گونه‌های جنگلی
          • توانمندسازی نهال در مقابل تنش‌های محیطی
          • بررسی شیوه‌های تکثیر گونه‌های مهم جنگلی
          • بررسی تکنیک‌های مختلف مکانیزه کردن کاشت، داشت، برداشت، بسته‌بندی و حمل نهال‌های جنگلی
        • تعیین ویژگی‌های نهال استاندارد گونه‌های جنگلی
          • تعیین مناسب‌ترین سن و ابعاد نهال‌های گلدانی
          • تعیین مناسب‌ترین سن و ابعاد نهال‌های ریشه‌لخت
        • تکنیک‌های مختلف جنگل‌کاری
          • روش‌های مختلف جمع‌آوری رواناب
          • تکنیک‌های مختلف ذخیره رطوبت در خاک
          • تکنیک‌های مختلف کاشت بذر و نهال در عملیات احیا و توسعه جنگل‌ها
          • بررسی قابلیت نهال‌های حاصل از بذر، قلمه و کشت بافت گونه‌های مختلف در تحمل تنش‌های محیطی
        • مدیریت جنگل­های دست‌کاشت
          • شیوه‌های مختلف وجین، تنک کردن، آزادسازی و هرس
          • روش‌های مقابله با آتش‌سوزی در جنگل‌کاری‌ها
          • روش‌های حفاظت از جنگل‌کاری‌ها در برابر چرا و حیات وحش
          • بررسی شیوه‌ و دور آبیاری با اهداف مختلف
          • بررسی نیازهای تغذیه‌ای گونه‌های جنگلی
        • پایش جنگل‌کاری‌های سنواتی
          • پایش سطح جنگل‌کاری‌های سنواتی کشور
          • بررسی ویژگی‌های کمی و کیفی گونه‌های کاشته شده
          • بررسی تغییرات فلور عرصه‌های جنگل‌کاری شده
          • بررسی تغییرات ویژگی‌های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک عرصه‌های جنگل‌کاری شده
          • بررسی آللوپاتی و رقابت بین‌گونه‌ای
        • بررسی توانمندی ژنتیکی گونه‌های مهم جنگلی
          • تعیین و معرفی گونه‌ها و پروونانس‌های مقاوم به تنش‌های محیطی
          • تعیین و معرفی استاندارهای پایه‌های نخبه مادری
        • تکنیک‌های مقابله با شوری و قلیائیت خاک در پروژه‌های جنگل‌کاری
          • تعیین گونه‌های سازگار با شوری و قلیائيت خاک
          • تحقیق درباره تکنیک‌های کاهش شوری و قلیائیت

*گروه تحقیقات خاکشناسی جنگل

        • پایش و ارزیابی ویژگی‌های خاک در اکوسیستمهای جنگلی
          • پایش ویژگی‌ها و مقایسه تغییرات شاخص‌های فیزیکی و شیمیایی خاک در مناطق شاهد و مدیریت‌شده
          • پایش و ارزیابی عناصر غذایی درختان (عناصر ماکرو و میکرو)
          • ارزیابی فعالیت زیستی خاک و تعیین شاخص کیفیت و سلامت خاک در عرصه‌های  مدیریت‌شده با استفاده از شاخص‌های مختلف (ازجمله آنزیم‌های اسید فسفاتاز، آلکالین فسفاتاز، دهیدروژناز ، اوره‌آز و تنفس میکروبی)
          • پایش و ارزیابی تنوع زیستی (میکرواورگانیسم‌های خاک و پوشش گیاهی) در مناطق کنترل و مدیریت‌شده
          • بررسی و مقایسه جمعیت باکتری‌های مؤثر در چرخه نیتروژن در مناطق کنترل و مدیریت‌شده
        • پایش تأثیر کاشت گونه‌های جنگلی مختلف بر ویژگی‌های خاک و پوشش گیاهی
          • تغییرات در ماده آلی خاک و کربن آلی
          • اثر بر pH، هدایت الکتریکی و ظرفیت نگهداری آب
          • اثر سایه‌اندازی و زوال برگ بر تنوع پوشش زیراشکوب
          • تأثیر نوع گونه بر ویژگی‌های خاک و پوشش گیاهی
          • تأثیر کاشت توده‌های خالص و مخلوط بر کیفیت خاک
          • انتخاب گونه‌های مناسب برای بهبود خواص خاک و افزایش تنوع زیستی
          • توصیه‌هایی برای جنگل‌کاری در رویشگاه‌های تخریب‌شده
        • تعیین ویژگی‌های زیستی خاک و استفاده از آن در بازیابی اکوسیستم‌های جنگلی و سازگاری گونه‌های جنگلی
          • شناسایی قارچ‌های میکوریزای همزیست (شامل قارچ‌های اکتومیکوریزا و آربوسکولار) با گونه‌های مختلف درختی و درختچه‌ای در مناطق مختلف اکولوژیکی
          • پرورش و تکثیر قارچ‌های میکوریزا (شامل قارچ‌های اکتومیکوریزا و آربوسکولار)
          • اجرای فن‌آوری تولید نهال میکوریزی از گونه‌های مختلف درختی و درختچه‌ای
          • استفاده (کاربرد) نهال میکوریزی در بازسازی زیستگاه‌های تخریب‌شده و شکننده
          • شناسایی میکروارگانیسم‌های مختلف در ریزوسفر گونه‌های مختلف درختان و درختچه‌ها در مناطق مختلف اکولوژیکی
          • ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر بیولوژی خاک جنگل‌ها
          • مدل‌سازی اثر تغییرات آب‌وهوایی بر بیولوژی خاک برای پیش‌بینی خطر انقراض گونه‌های مختلف چوبی

 

*گروه تحقیقات بهره‌برداری و مسائل اقتصادی- اجتماعی

    • برداشت و توسعه منابع جنگلی
    • بررسی اثرات انسان و دام بر ساختار و تغییرات پوشش جنگلی
    • بررسی نوع و تأثیر جایگزینی چوب سوخت با سایر منابع انرژی
    • بررسی اقتصادی روش‌های مختلف تولید و کاشت بذر و نهال در مزرعه
    • بررسی امکان اصلاح روش‌های برداشت درختان جنگلی (چوب، بذر، میوه، …)
    • بررسی روش­های صحیح بهره‌برداری از جنگل‌های طبیعی و مصنوعی
    • بررسی آسیب­های ناشی از برداشت در روش‌های مختلف جنگل‌داری
    • بررسی مناسب‌ترین تراکم جاده‌های جنگلی در روش‌های مختلف جنگل‌داری
    • بررسی و تعیین روش مناسب برداشت درختان در روش‌های مختلف جنگل‌داری
    • بررسی کارایی سیستم‌های برداشت برای انتخاب سیستم مناسب در شرایط مختلف
    • مطالعه فنی راه‌سازی و روش‌های مناسب حفاظت و پایدارسازی راه‌ها
    • شناسایی و ثبت دانش بومی جوامع محلی جنگل‌های ایران
    • سیستم‌های مشارکت جوامع محلی در مدیریت جنگل
    • کمی‌سازی و ارزشگذاری خدمات اکوسیستمی جنگل
    • ارزیابی اقتصادی طرح‌های مدیریت جنگل

 

بخش بین‌المللی تحقیقات راش
در چارچوب فعالیت‌های بین‌المللی بخش تحقیقات جنگل، بخشی به نام تحقیقات راش با سازمان بین‌المللی تحقیقات جنگل (IUFRO) همکاری می‌کند. هدف اولیه این دپارتمان حمایت از دانشمندان جنگل و افراد علاقه‌مند به تحقیق در زمینه اکولوژی، جنگل‌داری، ژنتیک و مدیریت جنگل در جنگل های راش (Fagus) است که عمدتاً از طریق نشست‌ها و کنفرانس‌های بین‌المللی محقق می‌شود.