مرتضی نوروزی
حاج علی رحمانی
مجید میرزایی
احمد قدیم پور
اکبر اسماعیلی
حسن حشمدار
اطلاعات
- اولین مجموعه کلکسیونی در قالب باغ نباتات در سال۱۳۳۹ کلکسیون باغ نباتات ایران ( تاسیس سال ۱۳۴۹)
- کلکسیون ارقام مختلف بومی و خارجی صنوبر
- کلکسیون ارقام مختلف بید
- کلکسیون گونه های مختلف گیاهان دارویی( مرحله پایلوت)
- کلکسیون ارقام گل محمدی
- کلکسیون خزانه صنوبر
- کلکسیون ارقام مختلف گردو
- کلکسیون ارس
- کلکسیون اربراتوم
- همچنین مجموعه ای از مزارع تولید نهال، قلمه و پایه های گیاهی تامین کننده ارقام گیاهی موردنظر اجرای طرح های تحقیقاتی در مراکز تحقیقاتی استان ها و مناطق مختلف کشور می باشند
اولین گزارش های مدون نتایج اولیه اجرای طرح های تحقیقاتی حوزه منابع طبیعی در کشور که در سال ۱۳۵۱ توسط موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور تهیه شده است حاکی از تنوع و گستردگی دامنه تحقیقاتی است که در مجتمع تحقیقات البرز در جریان بوده است. از عمده ترین این طرح ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- خزانه های سلکسیون ارقام مختلف صنوبر و بید در قالب چندین طرح مجزا
- طرح های ساز گاری و بررسی کولتیوارهای بومیو خارجی ارقام مختلف صنوبر
- طرح های به زراعی ( کاربردهای کود شیمیایی، هرس، آبیاری و … ) برای ارقام مختلف صنوبر ها و تعدای از گونه های درختی بومی و خارجی
- تعیین رژیم آبیاری و بودجه آب برای بسیاری از گونه های درختی و درختچه ای
- بررسی روش های نوین کم آبیاری و کنترل و کاهش نیاز آبی ارقام مختلف
- ایجاد و تاسیس اولین باغ نباتات کشور در قالب یک برنامه دراز مدت( گفتنی است که تا سال ۱۳۵۱ این باغ شامل ۱۲۶۸ اصله درخت، درختچه و بوته از ۳۷ خانواده ، ۷۱ جنس و ۱۴۰ گونه در کنار ۱۸ جنس و ۳۴ گونه از گندمیان و همچنین ۳ گونه از بقولات بوده است)
وظایف و نقش های کلیدی
مجتمع تحقیقاتی البرز به عنوان اصلی ترین مرکز تحقیقات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور از بدو تاسیس عهده دار چند نقش اصلی بوده است. این نقش ها که با گذشت بیش از ۴۰ سال همچنان بصورت مستمر و به روز شده در این ایستگاه پی گیری می شود عبارت است از :
- مرکز اصلی حضور و فعالیت چهار بخش و گروه تحقیقاتی موسسه
- عرصه و بستر اصلی طرح های تحقیقاتی مزرعه ای موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
- احداث و نگهداری کلکسیون های ارقام تحقیقاتی
- تامین نهال و پایه های مورد نظر برای اجرای طرح های تحقیقاتی در مراکز تحقیقاتی مستقر در سراسر کشور
- ایفای نقش ستادی برای طرح های تحقیقاتی مراکز استان ها و برنامه ریزی و مدیریت دو ایستگاه سیراچال و خشکه رود
بخش تحقیقات علوم چوب و فرآورده‌های آن
بخش تحقیقات علوم چوب و فرآورده‌های آن از مجموعه بخش های تحقیقاتی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور است که با در اختیار داشتن آزمایشگاهها و کارگاههای تحقیقاتی متعدد در قالب چهار گروه تحقیقاتی فیزیک و مکانیک چوب ، فرآورده های مرکب چوبی، اشباع و اصلاح چوب و شیمی، خمیر کاغذ و در این مجتمع مشغول به فعالیت است.
بخش تحقیقات صنوبر و درختان سریع الرشد
بخش تحقیقات صنوبر و درختان سریع الرشد از مجموعه بخش های تحقیقاتی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور است که در سال ۱۳۶۷ با هدف توسعه زراعت چوب در کشور و بهبود افزایش عملکرد تولید چوب در واحد سطح تاسیس شده است . این بخش مطالعات و بررسی های بنیادی و کاربردی گونه های تند رشد (صنوبر، بید، اکالیپتوس، پالونیا) را در بیش از ۱۰ هکتار از عرصه های مجتمع شامل کلکسیون ارقام مختلف، خزانه های تحقیقاتی و تولیدی، گلخانه ها و آزمایشگاه های کشت و تولید بر عهده دارد.
بخش تحقیقات گیاهان دارویی
گروه تحقیقات مکانیزاسیون و ماشینهای منابع طبیعی
گروه تحقیقات مکانیزاسیون و ماشینهای منابع طبیعی در سال در موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور ۱۳۷۳ تأسیس شد. این گروه با در اختیار داشتن کارگاه های تخصصی در مجتمع تحقیقاتی البرز در زمینه هایی همچون انتخاب و مدیریت صحیح ماشینهای منابع طبیعی، معرفی الگوی مناسب برای انجام صحیح عملیات احیا، اصلاح و بهره برداری افزایش بازده کار و کاهش هزینه‌ها ، به منظور دستیابی به بهترین و مطمئن‌ترین روش‌های ممکن در زمینه بهره‌برداری و حفاظت از منابع طبیعی و به خدمت گرفتن ابزار و ادوات مکانیکی در امور یاد شده فعالیت می‌نماید.
ایستگاه تحقیقاتی خشکرود با مساحت ۲۳ هکتار در حاشیه جاده تهران- ساوه در شهرستان زرندیه واقع شده است. این ایستگاه قسمتی از عرصه قرق ۲۴۰ هکتاری است که توسط سازمان جنگلها و مراتع کشور تاغکاری شده است. این عرصه در سال ۱۳۴۰ به منظور اجرای طرح های تحقیقاتی با هدف تثبیت و مهار شن های روان و ارزیابی کاربرد گونه های مختلف گیاهی در اختیار موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور قرار گرفته است.
در این عرصه تاکنون مطالعات و طرح های تحقیقاتی متعددی طراحی و اجرا شده است که از مهمترین آنها میتوان به موارد زیر اشاره نمود.
- مطالعات پوشش گیاهی و تهیه نقشه کمی و کیفی پوشش
- مطالعات همه جانبه کمی وکیفی خاک
- بررسی همه جانبه کمی و کیفی بوته های آتریپلکس
- مدیریت جنگلکاری تاغزارها
- بررسی آفات و بیماریهای تاغ
- بررسی کاربرد چوب تاغ در صنایع چوب
- بررسی ترکیب و تراکم مناسب گیاهی منطقه
- مطالعات فرسایش خاک
- مطالعات تغییر اقلیم
ایستگاه سیراچال
ایستگاه تحقیقات سیراچال در سال ۱۳۳۹ با هدف اجرای عملیات آبخیزداری و حفاظت خاک با حصار کشی یک محدوده با مساحت تقریبی ۱۰۰۰ هکتار شکل گرفت. در اولین گام محدوده عملیاتی ۲۲۵ هکتاری از این مجموعه زیر پوشش طرح های تحقیقاتی و عملیاتی همچون احداث سیل بند، گابیون بندی، احداث بانکت و کشت درختان و گیاهان مختلف دراین بانکت ها، تراس بندی شیب ها، دیواره های خشکه چین قرار گرفت. همزمان با این عملیات اولین طرح تحقیقاتی در سال ۱۳۳۹ در قالب آزمایش حفاظت خاک و آبخیزداری با همکاری مشترک کارشناسان داخلی و خارجی فائو به اجرا درآمد .همزمان با شکل گیری موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور و مدیریت این ایستگاه از جانب این موسسه عرصه های این ایستگاه با اوج گیری عملیات احداث سیل بندها ، بهمن گیرهای گابیونی، تخت بندی ها ، خشکه چینی آبراهه ها و دیگر عملیات مکانیکی و کاشت انواع و اقسام گونه های گیاهی به مناسب آبخیزداری و احداث جاده های دسترسی و اقداماتی همچون تهیه انواع نقشه های پوشش گیاهی، احداث باغ های صنوبر در کناره رودخانه، جنگلکاری گونه های بومی و غیر بومی بصورت دیم و آبی ، مواجه می شود. از دیگر سو در همین دوره تعداد بسیاری از طرح های تحقیقاتی توسط کارشناسان و محققان این موسسه در این عرصه طراحی و اجرا می شود که می توان به طرح هایی همچون تهیه آمار های هواشناسی ، بررسی و اندازه گیری میزان و نوع رسوبات و هرزاب ها، بررسی فلورستیک و فیزیونومیک پوشش گیاهی منطقه ، بررسی و ارزیابی پوشش گیاهی گون منطقه، بررسی طرح ها مختلف در زمینه استقرار ارس در منطقه، بررسی وضعیت توان و کیفیت تولیدات علوفه و افزایش ظرفیت ، توان و چگونگی حفاظت آن، سازگاری انواع گونه های درختی و درختچه ای و گیاهی (همچون سرو نقره ای، ارس، نسترن وحشی، شیر خشت و . . .)، احداث کلکسیون های گیاهی، بررسی آت اکولوژی گونه های مرتعی ، مطالعات همه جانبه خاک منطقه و توان زیست شناختی میکرو ارگانیسم های خاک اشاره نمود.
با تمامی مشکلات دامنگیر منابع طبیعی کشور و فراز و نشیب های فراوان و کاهش سطوح ایستگاه به ۵۴۸ هکتار ، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور همچنان به صورت پی گیر و مستمر فعالیت های تحقیقاتی و حفاظتی خود را در این ایستگاه به انجام رسانده و محققان و کارشناسان این موسسه فعالیت های تحقیقاتی خود را پی گیری و اجرا می کنند. در حال حاضر این ایستگاه با عنوان شاخه کوهستانی باغ گیاهشناسی ملی ایران زیر یکی از ایستگاه های تحقیقاتی موسسه تحقیقات جنگلها ومراتع کشور است که تحت مدیریت مجتمع تحقیقاتی البرز به فعالیت خود ادامه می دهد.در حال حاضر به جرات می توان گفت که این عرصه تنها عرصه بکر و دست نخورده از نمای عمومی کوهستانی البرز است که همچنان معرف سیمای اولیه این منطقه است.
بر اساس اهداف، برنامه ها و رسالت کاری تعیین شده فعالیت های این ایستگاه در حال حاضر شامل موارد زیر است.
- تهیه و اجرای طرح های تحقیقاتی
- برنامه های آموزش منابع طبیعی و حفاظت از محیط زیست به گروه ها و تشکل های مردمی
- عرصه اصلی اجرای طرح های ذخیره گاه گونه های جنگلی همچون ارس
- آموزش دانشجویان رشته های مختلف منابع طبیعی و محیط زیست
