معرفی رویداد
اولین رویداد فناوری‌های نوین کشاورزی (NAT) به همت پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی و با همکاری ستاد توسعه زیست فناوری در تاریخ چهارشنبه 26 مرداد 1401 با محوریت بذر و کشت بافت گیاهی، زیست فناوری گیاهی، کشاورزی عمودی و کشاورزی دقیق و هوشمند در خانه نوآوری و فناوری ایران واقع در سالن 37A محل دائمی نمایشگاه‌های بین المللی تهران برگزار شد. هدف اصلی از این رویداد آشنایی هرچه بیشتر علاقه‌مندان، با برخی فناوری‌های نوین بومی‌سازی شده توسط شرکت‌های دانش بنیان در حوزه فناوری‌های نوین کشاورزی، حمایت از این شرکت‌ها , نیاز‌سنجی فناوری و تسریع در تجاری‌سازی فناوری‌های نوین می‌باشد.
این رویداد با حضور دکتر خیام نکویی، معاون وزیر و رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (تات) و دکتر برومندی، معاون باغبانی وزیر جهاد کشاورزی و برخی دیگر از مسئولین و فعالان حوزه کشاورزی برگزار شد. از جمله نکات قابل توجه در افتتاحیه این رویداد، اشاره به چندین فناوری نوین و آینده کشاورزی جهان تا سال 2050 بود (تصویر 1). از جمله این فناوری‌ها شامل: هوش مصنوعی (AI)، بلاک چین، نانو تکنولوژی، پرینتر سه بعدی، کشاورزی با آب دریا، کشاورزی در بیابان، گوشت مصنوعی، بیو تکنولوژی، کشاورزی عمودی، اینترنت اشیا (IoT)، پهپادها، کشاورزی دقیق و بیو انفورماتیک و … می‌باشند.
فناوری‌های معرفی شده در رویداد
بسیاری از این فناوری‌ها می‌توانند به طور مستقل و یا در ترکیب با هم برای حل چالش‌های مهم فعلی منابع طبیعی کشور مورد استفاده قرار گیرند. به عنوان نمونه از فناوری هوش مصنوعی و اینترنت اشیاء می‌توان در پیش بینی مواردی مانند آتش‌سوزی جنگل‌ها، سیستم‌های هشدار ریزگردها خطر حمله آفات استفاده نمود. همچنین فناوری پهپادها در مواردی مانند پایش منابع طبیعی، مرزبندی اراضی، تعیین عملکرد محصولات و … می‌تواند مورد بهره‌برداری قرار گیرد و یا از کشت عمودی و هیدروپونیک می‌توان در توسعه کشت گیاهان دارویی استفاد نمود. در همین راستا، تعدادی از شرکت‌های دانش بنیان کشور در حوزه فناوری‌های نوین در رویداد حاضر گرد هم آمده و محصولات خود را ارائه نمودند که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌شود (تصویر 2).
- سامانه‌های هوشمند کشاورزی، دامپروری و آبزی‌پروری مبتنی بر هوش مصنوعی و اینترنت اشیاء
- پلتفرم‌‌های ارزیابی هوشمند مزارع با کمک تصاویر ماهواره‌ای
- استفاده از فناوری پهپادها در سم پاشی مزارع
- دوربین فراطیف قابل حمل جهت کنترل کیفی محصولات در خط تولید و یا بازرسی
- فناوری تولید گیاهان دارویی در سیستم‌های بسته گیاهی
- بیوراکتورهای صنعتی
- سامانه برخط برنامه ریزی هوشمند آبیاری
- دستگاه تغذیه و آبیاری کشت هیدروپونیک
- کشت بافت و بذور پوشش داده شده
فناوری‌های ارائه شده در این رویداد تنها بخشی از دانش فنی تجاری شده در حوزه فناوری‌های نوین کشاورزی در کشور می‌باشد. علاقه مندان می‌توانند لیست کامل شرکت‌های دانش بنیان شرکت کننده در این رویداد را از این لینک دریافت نمایند.
با توجه به اینکه در حال حاضر تنها 5 درصد از سهم شرکت‌های دانش بنیان کشور به کشاورزی تعلق دارد، یکی از اهداف سازمان تات رسیدن به سهم 20 درصدی در پایان سال جاری می‌باشد که خوشبختانه با ایجاد پارک‌های فناوری و دهکده‌های نوآوری حرکت خوبی در این جهت آغاز شده است. در همین راستا، ابتدای سال جاری، اولین دهكده فناوری و نوآوری كشاورزی، منابع طبیعی و صنایع غذایی كشور در مركز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی افتتاح شده است.
به منظور رشد بیشتر شرکت‌های دانش بنیان در حوزه کشاورزی و منابع طبیعی، از جمله سیاست‌گذاری‌های مطرح شده در این رویداد از سوی ریاست تات، توجه هر چه بیشتر به در اختیار قراردادن نتایج طرح‌ها و پروژه‌های تحقیقاتی سازمان، بدون کمترین دغدغه در بحث‌های مالی و قراردادی به بخش خصوصی می‌باشد. بر مبنای این سیاست گذاری، در طول همین رویداد 12 قرارداد و تفاهم نامه همکاری امضا شد.
بنابراین از جمله زمینه‌های تحقیقاتی که می‌تواند رشد بیشتر شرکت‌های دانش بنیان را در بر داشته باشد توجه به فناوری‌های نوین در بخش کشاورزی و منابع طبیعی بوده که باید در اینگونه رویدادها معرفی و نیاز‌سنجی شوند. بر همین اساس در این رویداد بیان شد که در راستای توسعه این قبیل برنامه‌های اثربخش و حمایت از شرکت های دانش بنیان و فعالان حوزه فناوری های نوین کشاورزی، برگزاری سالانه دو تا سه رویداد فناوری‌های نوین کشاورزی در دستور کار سازمان تات قرار خواهد داشت.
نویسنده:عباس گرجی
بخش تحقیقات مکانیزاسیون، موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور
