مکانیزاسیون منابع طبیعی (وضعیت فعلی و پتانسیل آینده)

عباس گرجی

پژوهشگر بخش مکانیزاسیون، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور

اهمیت گسترده توسعه مکانیزاسیون، عدم آگاهی کافی سایر متخصصین و بهره برداران از رویکرد فعلی مکانیزاسیون منابع طبیعی و همچنین پتانسیل بالای ورود مکانیزاسیون به عرصه‌های مختلف تحقیقاتی و اجرایی در منابع طبیعی کشور، از جمله دلایل مهمی هستند که نیاز به برگزاری جلسات و نشست‌های ترویجی در این حوزه را افزایش می‌دهند. بر همین اساس و در راستای معرفی هرچه بیشتر هدف راهبردی مکانیزاسیون در منابع طبیعی، اعضای بخش مکانیزاسیون موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور طی تعامل صورت گرفته با مرکز آموزش عالی امام خمینی (ره)، موفق به برگزاری یک جلسه آموزشی با عنوان مکانیزاسیون منابع طبیعی (وضعیت فعلی و پتانسیل آینده) شدند. این جلسه به صورت وبینار و طی یک جلسه چهار ساعته در تاریخ 1400/06/24 برگزار گردید. موضوع در دو بخش جداگانه شامل وضعیت فعلی و نیازهای حال و آینده مکانیزاسیون منابع طبیعی ارائه شد.

علاقه مندان به مکانیزاسیون می توانند فایل ارائه شده در این جلسه را از این لینک دریافت نمایند.

بخش اول: معرفی مکانیزاسیون (وضعیت فعلی)

در بخش اول بعد از مفهوم مکانیزاسیون، به موضوعات پایه ای همچون تعاریف مکانیزاسیون با توجه به منابع پرداخته شد. در ادامه تعریف تحلیل شده توسط بخش مکانیزاسیون که دربرگیرنده دیدگاه فعلی مکانیزاسیون در منابع طبیعی است، ارائه گردید. پس از آن دکتر رحیمی با توجه به حوزه‌های اصلی منابع طبیعی شامل جنگل، مرتع و بیابان، به زمینه‌های ورود مکانیزاسیون در هر یک از این بخش‌ها اشاره داشتند. ایشان زیر بخش‌هایی مانند گیاهان دارویی، زراعت چوب و نهالستان‌های جنگلی را به عنوان اولویت‌های اصلی بخش مکانیزاسیون معرفی نمودند. وی در ادامه ضمن ارائه نتایج تحقیقات بخش به بررسی وضعیت فعلی مکانیزاسیون در حوزه‌های گیاهان دارویی، زراعت چوب و نهالستان‌های جنگلی پرداختند.

بخش دوم: نیازهای حال و آینده مکانیزاسیون منابع طبیعی

در بخش دوم دکتر گرجی به بررسی وضعیت فعلی و نیازهای آینده مکانیزاسیون در منابع طبیعی اشاره نمودند. ایشان ضمن معرفی نتایج نیازسنجی صورت گرفته از سایر بخش‌های تحقیقاتی موسسه به بررسی و تحلیل نیازهای مطح شده در حوزه‌های مختلف منابع طبیعی پرداختند. در همین راستا برخی از فرآیندهای سنتی مانند زراعت چوب یا برداشت گیاهان دارویی در کشور مورد ارزیابی قرار گرفت و در مقابل فناوری‌های روز دنیا در مورد چالش‌های مختلف ارائه گردیدند. در انتهای این جلسه، ایشان به معرفی برخی فناوری‌های نوین در حال اجرا در جهان از قبیل سنجش از دور، اینترنت اشیاء و هوش مصنوعی اشاره کرده و به معرفی برخی از کاربردهای آنها در منابع طبیعی اشاره نمودند. همچنین در پایان تعدادی از پروژهای عملی اجرا شده در نقاط مختلف دنیا معرفی شده و مورد ارزیابی قرار گرفتند. در آخر لینک فرم نظر سنجی در اختیار حضار جلسه قرار داده شد تا ضمن جمع آوری بازخورد افراد نسبت به این جلسه، علاقه‌مندان بتوانند ارتباط خود را با این بخش حفظ نموده و در صورت امکان در طرح‌های تحقیقاتی مشارکت نمایند. نتیجه بازخورد شرکت کنندگان در مورد ارزیابی کلی آنها از این جلسه در نمودار زیر مشخص شده است. سایر نظرات نیز نشان داد که میزان علاقه به برگزاری جلسات بیشتر در حوزه مکانیزاسیون با توجه به تنوع مطالب صد درصد می‌باشد.