نگارش: مرضیه علی نژاد
شب‌پره Luna
Actias luna (Linnaeus, 1775)
کلمه لونا (luna) به معنای ماه است که ظاهراً در این شب‌پره اشاره به نقاط چشمی ماه‌مانند روی بال‌های آن دارد. آنها گاهی پروانه‌های ماه یا شب‌پره‌های آمریکایی نیز نامیده می‌شوند. دلیل دیگر نام‌گذاری این شب‌پره با عنوان شب‌پره ماه، پرواز‌های شبانه آن‌هاست که بیشترین فعالیت آنها در هنگام قرار گرفتن ماه در آسمان است.
شب‌پره لونا به شدت جذب نور می‌شود، بنابراین ممکن است بتوان آنها را در طول فصل تولید مثل (بهار تا اوایل تابستان) در هنگام طلوع خورشید نیز مشاهده کرد.
شب‌پره‌های نر و ماده لونا به رنگ سبز روشن هستند. قسمت‌های انتهایی بال‌های آن به حالت خمیده و بلند و روی هر بال نقاط سبز روشنی دیده می‌شود. شاخک افراد نر به حالت پروش است و از این طریق از افراد ماده متمایز می‌شوند.
لاروهای شب‌پره لونا به رنگ سبز با لکه‌های سرخابی و موهای کم‌پشت و همچنین یک نوار کم‌رنگ در امتداد طول بدن مشاهده می‌شوند. طول بدن لاروها در آخرین سن لاروی به 2.5 اینچ (65 میلی‌متر) می‌رسد.
محدوده پراکنش
شب‌پره‌های لونا در نزدیکی جنگل‌های شرق آمریکای شمالی یافت می‌شوند. محدوده پراکنش آنها از جنوب کانادا تا تگزاس و فلوریدا گسترش دارد.
جایگاه شب‌پره لونا در سلسله جانوران
Kingdom – Animalia
Phylum – Arthropoda
Class – Insecta
Order – Lepidoptera
Saturniidae – خانواده
Genus – Actias
Actias luna (Linnaeus, 1775)- گونه
تغذیه شب‌پره لونا
لاروهای شب‌پره لونا از شاخ و برگ درختان و درختچه‌های میزبان، از جمله گردو، گیاه خارک، خرمالو، سماق و توت سفید تغذیه می‌کنند. افراد بالغ تنها چند روز عمر می‌کنند. این زمان تنها برای یافتن جفت و تولید مثل مناسب است. از آنجایی که این شب‌پره در حالت بلوغ فاقد فعالیت تغذیه‌ای است، در نتیجه خرطوم و قطعات دهانی در آنها وجود ندارد.
چرخه زندگی
شب‌پره لونا دارای دگردیسی کامل است و مراحل رشدی آن شامل 4 مرحله می‌شود: تخم، لارو، شفیره و حشره کامل. پس از جفت‌گیری، افراد ماده بر روی برگ‌های گیاه میزبان تخم‌گذاری می‌کند. هر ماده می‌تواند تا حدود 200 تخم بگذارد. تخم‌ها تقریباً پس از یک هفته تفریخ می‌شوند.
لاروها 5 سن لاروی را در 3-4 هفته می‌گذرانند. پس از آماده شدن برای شفیرگی، لارو با تنیدن پیله با استفاده از برگ‌های اطرافش وارد مرحله بعد می‌شود. مرحله شفیرگی در مناطق گرم‌تر حدود 3 هفته طول می‌کشد. این شب‌پره در مناطق سردتر معمولاً در زیر برگ درخت میزبان زمستان گذرانی می‌کنند. شفیره‌ها معمولاً در صبح از پیله خود خارج و تا عصر همان روز آماده پرواز می‌شوند. شب‌پره‌های بالغ حدود یک هفته یا حتی کمتر عمر می‌کنند.
رفتارهای جالب
لاروها چندین استراتژی دفاعی برای دور کردن شکارگران به کار می‌گیرند. رنگ سبز لاروها و شباهت با شاخ و برگ‌های درخت میزبان دیدن آنها را برای شکارچیان دشوار می‌کند. در صورت نزدیک شدن پرندگان یا سایر شکارگران آنها اغلب عقب می‌روند و سعی می‌کنند مهاجم را بترسانند. همچنین لاروها با استفاده از آرواره‌های پایین خود و ایجاد صدایی شبیه به کلیک سایر لاروها را از حضور شکارگران آگاه می‌کنند. از دیگر استراتژی‌های دفاعی لارو می‌توان به تغذیه از مواد سمی و بدمزه گیاهی اشاره کرد که شکارچیان با خوردن آنها مسموم شده و از خوردن سایر لاروها اجتناب می‌کنند.
افراد نر جنس ماده را با استفاده از فرمون های جنسی پیدا می‌کنند. فرمون توسط ماده‌ها برای جلب افراد نر تولید می‌شود. نرها مسافت قابل توجهی را برای یافتن ماده طی می‌کنند و جفت‌گیری معمولاً در ساعت‌های بعد از نیمه شب رخ می‌دهد.
منابع
1) Actias luna – Luna Moth, Bugguide.net. Accessed online July 21, 2014.
2) Luna Moth, Butterflies and Moths of North America website. Accessed online July 21, 2014.
3) Luna Moth, Actias luna, University of Florida Dept. of Entomology website. Accessed online July 21, 2014.
4) Luna Moth, Clemson University Dept. of Entomology website. Accessed online July 21, 2014.
5) Caterpillars of Eastern North America, by David L. Wagner.
