مجری پروژه: محمد ابراهیم فراشیانی (بخش حمایت و حفاظت)
طبق تفاهم‌نام‌های که در سال 1393 در طی سفر هیئت آلمانی به ریاست آقای پروفسور مولر استاد دانشگاه وورتزبورگ و معاون پارک ملی باواریای آلمان با موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور منعقد گردید، پروژه “بررسی ارزیابی سوسک‌های ساپروکسیلیک در راشستان‌های شمال کشور” مشتمل بر 3 زیر طرح در استان‌های گلستان، گیلان و مازندران در موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور تصویب و مورد اجرا قرار گرفت. در راستاي این پروژه، تیم آلمانی تاکنون چندین بار به ایران و تعدادی از محققان موسسه به آلمان سفر داشته‌اند، با توجه به تجربه و تخصص تیم آلمانی در زمینه‌های مختلف شامل شناسایی گونه ها، انتخاب محل‌های مناسب جهت نصب تله و روش نمونه‌برداری تبادلات علمی انجام گرفت. همچنين ابزار مورد نیاز برای نمونه‌برداری و تله‌های مورد استفاده در این طرح توسط همکاران آلمانی تهیه و در محل های مناسب در شمال ایران نصب گردید.
از بین بردن درختان پوسیده و شاخههای خشکیده درختان در جنگلها یکی از علل عمده از دست دادن تنوعزیستی در اکوسیستمهای جنگلی است. موجودات زنده متعددی در چوب‌های در حال مرگ و یا مرده جنگلها در حال فعالیت هستند که در این بین حشرات بیشترین تعداد گونه را به خود اختصاص می‌دهند. درختان پوسیده در جنگلها منبعی غنی از حشرات ساپروکسیلیک (چوب‌زی) به ویژه سخت‌بالپوشان و دوبالان محسوب می‌شوند. این گروه از حشرات علاوه بر اینکه بخش مهمی از تنوعزیستی جنگلها را شامل می‌شوند، نقش مهمی در چرخه کربن را نیز برعهده دارند. در بین حشرات ساپروکسیلیک، سخت‌بالپوشان با تنوع زیاد و تعداد گونه‌های فراوان دارای اهمیت زیادی هستند. با توجه به اینکه حفظ تنوعزیستی لازمه توسعه پایدار است، لذا در این مسیر شناخت تنوعگونهای اکوسیستمهای پیچیده جنگلی بسیار مهم است.
در این پروژه، بهمنظور شناسایی گونه‌های سوسک‌های ساپروکسیلیک در راشستان‌های استان‌های شمال کشور، نمونه‌برداری با استفاده از تله‌های گودالی (Pitfall) و پنجرهای (Window traps) طی سالهای 1395 تا 1397 در جنگل‌هایی با مدیریت حفاظتی و مدیریت بهرهبرداری در سه استان گلستان، مازندران و گیلان انجام شد. در این طرح در مجموع تعداد 4283 نمونه از 368 گونه سوسک و سن جمعآوری شد که از این مقدار تعداد 3765 عدد متعلق به 268 گونه سوسک‌های ساپروکسیلیک بودند. در بین نمونه‌های جمعآوری شده تعداد 44 عدد از 7 گونه ساپروکسیلیک متعلق به راسته هتروپترا (Heteroptera) بودند. از سوسک‌ها و سن‌های جمعآوری شده تعداد 56 گونه مختص و محدود به جنگل‌های هیرکانی است (اندمیک) و در هیچ جای دیگر وجود ندارند و 16 گونه نیز هنوز شناسایی نشده‌اند. از گونه‌های ساپروکسیلیک اندمیک جنگل‌های هیرکانی، تعداد 30 گونه بطور مشترک از روی درخت راش (Fagus orientalis) و ممرز (Carpinus betulus)، 22 گونه از روی توسکا (Alnus subcordata) و 13 گونه از روی (Quercus castaneifolia) جمعآوری شدند. همچنین در میان سوسک‌های جمعآوری شده، تعدادی از سوسک‌های باقی‌مانده از جنگل‌های باستانی و کهن اروپا را می‌توان مشاهده کرد که از این تعداد، 8 گونه از روی راش، 7 گونه از روی توسکا، 4 گونه از روی ممرز و 3 گونه از روی بلوط جمعآوری شد. علاوه بر این گونه‌هایی یافت شدند که در اروپا حضور ندارند ولی خویشاوندی نزدیکی با بقایای گونه‌های جنگل‌های قدیمی و باستانی اروپا دارند که می‌توان به گونه‌های Aesalus ulanowskii (Lucanidae), Clinidia marginicolle (Rhysodidae) و Limoniscus wittmeri (Elateridae) اشاره کرد. در کل در این پروژه، 9 گونه جدید روی راش، 6 گونه جدید روی توسکا، 5 گونه جدید روی بلندمازو و 4 گونه جدید روی ممرز کشف و شناسایی شدند. مطالعات تنوع گونه‌ای نشان داد که تنوع گونه‌ای سوسک‌های ساپروکسیلیک در جنگل‌هایی با مدیریت حفاظتی بیشتر از جنگل‌هایی با مدیریت بهرهبرداری است.
