- در دومین روز از برنامه انتقال یافته ها در سال 1403، کلن های موفق و پرمحصول صنوبر جهت کاشت در مناطق مختلف کشور و عملکرد کشت تلفیقی صنوبر با گیاهان زراعی، با حضور تعدادی از محققان و مروجان مراکز تحقیقاتی، معرفی و بررسی شد.
به گزارش روابط عمومی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، در دومین روز از برنامه انتقال یافته ها، محسن کلاگری رئیس بخش تحقیقات صنوبر و درختان سریع الرشد، به معرفی کلن های موفق و پر محصول صنوبر پرداخت و فاطمه احمدلو، عضو هیئت علمی بخش، پیرامون کشت تلفیقی صنوبر با گیاهان زراعی صحبت کرد.
در ابتدای مراسم، کلاگری ضمن اشاره به تاریخچه مختصر از کشت صنوبر در ایران گفت: ما در حدود 50 سال است که روی صنوبر در ایران کار تحقیقاتی می کنیم. ما در این مدت توانستیم حدود 30 کلن صنوبر را شناسایی و بررسی کنیم که از این تعداد، پنج مدل آن به آزادسازی رسیده و در اختیار عموم مردم، بخش خصوصی و دولت قرار گرفته است.
وی در ادامه با اشاره به تنوع صنوبر و پراکندگی جغرافیایی آن افزود: دو گونه “گیلدار” و “رحمتی” در شمال کشور و گونه های “البرز” و “سالاری” (نیگرا)، در مناطق مرکزی و غرب و شمال غرب کشور کشت می شوند.
کلاگری همچنین ضمن برشمردن مراحل معرفی یک نهال صنوبر ادامه داد: معرفی کلن های صنوبر به سه صورت انجام می گیرد. در مدل اول، از طریق منابع ژنتیکی داخل کشور، یک رقم صنوبر شناسایی و مورد بررسی قرار میگیرد. در مدل دوم، به سراغ کلن های غیر بومی وارداتی می رویم.
وی افزود: ایران از سال 1344 به عضویت کمیسیون بین المللی صنوبر درآمد و این کمیسیون تحت نظر فائو قرار دارد.
کلاگری ادامه داد: ما از سال 1346 تا سال 1363، 103 قلمه و کلن غیر بومی از کشورهایی نظیر ایتالیا، آلمان، ترکیه و چین وارد کشور کردیم. نوع سوم نیز ما‌حصل رگ گیری و دست ورزی دو گونه صنوبر با نام “مفید” است که در سال 1388 آن را معرفی کردیم.
وی در پاسخ به سوال یکی از محققان مبنی بر چگونگی تأمین نهال و پشتیبانی‌های پس از عرضه آن به بخش خصوصی و دولت گفت: رقم ها را نه به صورت نهال بلکه به صورت جست در خزانه تولید می کنیم و به متقاضیان اعم از بخش خصوصی، دولت و کشاورزان عرضه می کنیم و از سال 1398 تا 1402 ده میلیون قلمه را به صورت جست در اختیار بخش خصوصی و دولت قرار دادیم.
کلاگری در انتهای صحبت های خود درخصوص اهمیت بحث کاشت صنوبر و سرمایه گذاری در این عرصه گفت: بحث کاشت صنوبر به عنوان یکی از منابع تأمین چوب کشور، موضوع مهمی است و در کنار کاشت صنوبر، بحث صرفه مادی و توجیه اقتصادی آن برای کشاورز پر رنگ می شود. همچنین ما از همه مروجان و کارشناسان این حوزه می خواهیم که صنوبر، انواع آن و چگونگی کشت بهینه و مناسب را به خوبی بشناسند و آن را برای استفاده عموم بهره‌بردارن این عرصه، ترویج کنند.
در ادامه مراسم، فاطمه احمدلو با اشاره به ضرورت و اهمیت بحث کشت تلفیقی صنوبر با گیاهان زراعی گفت: علت اصلی پدیداری مفهومی به نام “کشت تلفیقی صنوبر”، صرفه و توجیه اقتصادی کاشت این درخت برای کشاورزان است.
عضو هیئت علمی بخش تحقیقات صنوبر و درختان سریع الرشد ادامه داد: همانطور که میدانید، صنبور چیزی در حدود هشت تا ده سال زمان نیاز دارد تا بتوان از آن بهره برداری کرد و این موضوع برای کشاورز توجیه ندارد.
احمدلو در ادامه با اشاره به مفهوم “آگروفارستری” ادامه داد: آگروفارستری به عنوان منبع تأمین جایگزین مواد خام برای صنعت صنوبر است و تأمین درآمد در سال های اولیه کشاورزان را تضمین می کند. وی افزود: در سیستم آگروفارستری با استفاده از کشت تلفیقی صنوبر با گیاهان زراعی مثل صیفی جات و یونجه، موجب افزایش راندمان زمین و آب و همچنین خلق درآمد برای کشاورز می شویم.
وی با اشاره به تلفیق یونجه با صنوبر و مزایای این کار افزود: به دلیل عدم نیاز به شخم در طول هفت سال، برداشت چندین چین محصول در سال و نیز فقدان آفات مشترک و نقش یونجه در تأمین علوفه دام، گیاه یونجه به عنوان گونه مناسب، زیر کشت صنوبر می رود.
وی در در ادامه ضمن اشاره به دیگر گیاهان زراعی قابل کشت با صنوبر گفت: از سال 1396 در اجرای یک پروژه پژوهشی، تعدادی صنوبر تاج باز را با گیاهان بابونه، جو، نخود، سیر و اسپرس تلفیق کردیم. اسپرس فقط در سال اول کشت شد و بهترین عملکرد در بین این پنج گونه متعلق به بابونه بود.
احمد لو در انتها ضمن تأکید مجدد مبنی بر ضرورت کشت تلفیقی صنوبر با گیاهان زراعی گفت: یکی از ویژگی های مثبت کشت تلفیقی صنوبر با گیاهان زراعی دیگر، افزایش غنای خاک و کاهش آفات خاک است. همچنین طی بررسی های صورت گرفته بر روی کشت تلفیقی یونجه با صنوبر مشخص شد که عملکرد صنوبر، وقتی به صورت تلفیقی با یونجه کشت می شود، 233 درصد نسبت به زمانی که به تنهایی به زیر کشت می رود، بهتر می شود.
