در اکوسیستم های ایران تقریباً ۸۰۰۰ گونه گیاهی از ۱۲۰۰ جنس و ۱۶۷ خانواده ثبت شده است. درحال حاضر تقریباً ۲۰۰۰ از ۸۰۰۰ گونه گیاهی ایران با خطر انقراض مواجه هستند. بهرهبرداری بیش از حد، از بین بردن گیاهان و تغییر کاربری اراضی، و تغییرات آب و هوایی که در اثر فعالیتهای مخرب انسان صورت میگیرد منجر به از بین رفتن گونههای گیاهی میشود.
هدف بانک ژن منابع طبیعی حفاظت از گیاهان، بویژه گیاهان بومی، انحصاری، در خطر و مفید برای آینده است. ما تاکنون بیش از ۴۰% از گونههای گیاهی طبیعی ایران را ذخیره نمودهایم. ما میخواهیم تا سال ۱۴۰۰ دانه و بذر کلیه گونههای قابل حفاظت را ذخیره کنیم. الویت ما گیاهان و رویشگاههایی است که بیش از سایرین در معرض خطر تغییرات آب و هوایی و فعالیتهای انسانی قرار دارند. بعلاوه ما توجه ویژهای به حفاظت از گیاهانی داریم که با خطر انقراض مواجه بوده و یا دارای پتانسیل استفاده در کشاورزی هستند.
جمع آوری بذر برای حفاظت از گیاهان
هدف بانک ژن حفاظت از گیاهان ایران با تمرکز بر گونه های بومی، در معرض خطر انقراض و مناطق در خطر در سراسر کشور است. برای این منظور، بذرها از گیاهان و زیستگاه های در معرض خطر در سراسر کشور جمع آوری خواهد شد. هدف آینده ما جمع آوری و حفظ بذر همه گیاهانی است که می توانند تا سال 1400 (2021) در بانک ژن ذخیره شوند.
حفظ بذر در بانک ژن منابع طبیعی برای نسل های آینده
حفظ بذرها در بانکهای ژن منابع طبیعی و سایر بانکهای ژنی در سراسر جهان، بشر را قادر میسازد تا در حال حاضر و آینده به نوآوری، سازگاری و مقابله انعطافپذیر با تهدیدات زیستمحیطی بپردازد. بذرهایی که ما محافظت می کنیم به طور فزاینده ای در تحقیقات مربوط به غذا، کشاورزی، جنگلداری، سلامت و بازسازی اکوسیستم استفاده می شود. همانطور که اثرات نامطلوب تغییرات آب و هوایی آشکارتر می شود، معرفی گونه های وحشی بومی هر روز اهمیت بیشتری پیدا می کند. بانک ژن منابع طبیعی در ایران و سایر بانک های ژن در سراسر جهان منحصراً برای تسهیل این تلاش ها ایجاد شده اند.
احیا و ارزیابی
احیاء و ارزیابی بذرها یکی از مهمترین وظایف هر بانک ژن برای استفاده از پتانسیل ذخایر ژنتیکی ذخیره شده است. با این حال، اغلب فقدان اطلاعات منسجم در دسترس متخصصان در مورد روشهای احیای و ارزیابی بذر وجود دارد که باعث میشود افراد بر مطالعات و تجربیات شخصی خود تکیه کنند. این می تواند مقایسه نتایج را در بسیاری از موارد دشوار کند. از این رو بانک ژن منابع طبیعی ایران بر اساس سال ها تلاش در احیاء و ارزیابی بذر منابع طبیعی ایران، بر آن است تا تجربیات خود را به عنوان مرجعی برای علاقه مندان به اشتراک بگذارد. این بخش اطلاعات مفیدی در مورد روش های احیاء و ارزیابی بذر برای خانواده های مختلف گیاهان در اختیار محققان قرار می دهد.