طرح ملی پایش اکوسیستمهای مرتعی مناطق مختلف آب و هوایی کشور

طرح ملی پایش اکوسیستم‌های مرتعی کشور در طی سال‌های 1396 تا 1400 به مدت 5 سال و در 31 استان و در 88 سایت انجام شده است. در این طرح 62 نفر به عنوان مجری و حدود 300 نفر به عنوان همکار نقش داشته‌اند. در این طرح حدود 1000 گونه گیاهی و اکثرا از گونه‌های مهم مرتعی تحت بررسی و ارزیابی مداوم بوده و تغییرات درصد تاج پوشش، تراکم، تولید و زادآوری و مرگ و میر آنها به طور سالانه ثبت و ضبط شد. مجری ملی و مسئول طرح دکتر علیرضا افتخاری عضو هیات علمی بخش تحقیقات مرتع موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور بوده است. تهیه بانک اطلاعات مستمر از مراتع، بررسی تغييرات كمّي پوشش گياهي و وضعیت فعلی مراتع کشور، آگاهی از جهت، شدت و علت تغییرات، تعین رابطه بین شاخص‌های پوشش گیاهی با عوامل اقلیمی و خاکی و تهیه بانک تصاویر غیر هرباریومی گیاهان مرتعی از مهمترین اهداف این طرح بود. نتایج اجرای طرح در فاز اول نشان داد میزان درصد تاج پوشش گیاهی در سایت‌های چرا شده به ترتیب در 7 رویشگاه اصلی مراتع بیابانی، مراتع مناطق جنوبی کشور (بلوچی- خلیج عمانی)، شوره‌زارها، استپی، نیمه‌استپی، مرتفع و مراتع مناطق مرطوب و نیمه مرطوب به‌ترتیب برابر با 3.8، 17.9، 39.3، 24.5، 40، 60 و 65 درصد بود. میزان تولید کل گونه‌های گیاهی در رویشگاه‌های نامبرده شده 195، 314، 462، 364، 927، 1752 و 1960 کیلوگرم در هکتار بود. روند کلی تغییرات وضعیت مراتع کشور نیز نشان داد که بیش از نیمی از مراتع کشور (52 درصد) دارای روند تغییرات منفی، 27 درصد دارای روند تغییرات ثابت و 21 درصد (اغلب در قطعات قرق) دارای روند تغییرات مثبت هستند.