فینسک؛ تصویر بی‌مانند توسکا و ارس در کنار یکدیگر
هومن روانبخش، عضو هیئت علمی بخش تحقیقات جنگل، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
منطقه حفاظت‌شده پرور در شمال استان سمنان، با جنگل‌های وسیع ارس (Juniperus exelsa) در بخشهای مرکزی و نیز اکوتون هیرکانی و ایرانی_تورانی در بخشهای شمالی، تنوع گیاهی و جانوری قابل‌توجهی را در خود جای داده و از نظر ژنتیکی بسیار ارزشمند است. گونه‌های درختی و درختچه‌ای موجود در این منطقه شامل ارس، ممرز، بلوط، افرا، شیرخشت، دغدغک، رامنوس، اسپیره، زرشک، گلابی وحشی، ولیک، داغداغان، بید و توسکا (شکل 1) و گونه‌های جانوری آن شامل مارال، کل و بز، قوچ و ميش، شوکا، آهو، خرس قهوه‌اي، پلنگ، گراز، يوزپلنگ، شغال، خوک، سمور، روباه و انواع گربه وحشي هستند. شرایط خاص جغرافیایی و اقلیمی در منطقه حفاظت‌شده پرور، باعث شکل‌گیری پدیده‌های نادری از قبیل تلاقی جوامع جنگلی ارس با جامعه بلوط_ممرز در اکوتون هیرکانی و ایرانی_تورانی و یا رویش دو درخت توسکا و ارس در کنار یکدیگر شده است (شکل 2).
شکل 2- رویش دو درخت توسکا و ارس در کنار یکدیگر در منطقه فینسک (عکس: هومن روانبخش، آبان 1402)
این اکوسیستم جنگلی خاص که در فاصله کوتاهی از شهر سمنان(که منطقه‌ای بیابانی و خشک است) قرار دارد، در نوع خود بی‌نظیر است، به طوری‌که با حدود 40 دقیقه رانندگی می‌توان از یک بیابان خشک به منطقه‌ای مرطوب و مه‌آلود رسید. منطقه فینسک گاهی در روزهای خشک و سوزان تابستان سمنان، دارای آب‌وهوایی شرجی و مناظری از جنگل‌های مه‌آلود است. این منطقه توریستی که در حال حاضر نیز مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی قرار دارد، به‌طور قطع پتانسیل زیادی برای کسب درآمد از گردشگری سبز دارد که می‌تواند در آینده، این منطقه را دارای ارزش جهانی کند. بنابراین، ارزش‌های اکولوژیک، ذخائر ژنتیک و تنوع زیستی در کنار ارزش‌های توریستی در منطقه که به‌عنوان یک منطقه حفاظت‌شده نیز ثبت شده، دلایل کافی برای منفی بودن نتیجه ارزیابی اثرات محیط‌زیستی و مردود بودن پروژه ساخت سد در این ناحیه را فراهم می‌کند.
