مهدی زندبصیری، حسن جهانبازی، یعقوب ایرانمنش، محمود طالبی، تورج مختارپور و حسین محمدی
بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری
ساختار جنگل یکی از مؤلفههای کلیدی بهمنظور برنامهریزی و مدیریت اکوسیستم جنگل است. براساس ویژگیهای مطرحشده در ساختار جنگل میتوان نسبت به اصلاح ساختار و یا طرح مسائل مدیریتی در اکوسیستم جنگلی اقدام کرد. اصطلاح ساختار جنگل یک اصطلاح کلی است و مؤلفههای مختلفی مانند آمیختگی، اشکوببندی و طبقات قطری و ارتفاعی را دربرمیگیرد. بر همین اساس، در پروژه “سنجش و پايش ساختار تودههاي جنگلي ايرانی- توراني بنه- بادام استان چهارمحال و بختياري” از جنگلهای استان بازدید شد. وسعت جنگلهای استان چهارمحال و بختیاری، 307000 هکتار است که تیپهای گوناگون با حضور گونههای مختلف مانند بلوط ایرانی، بنه، بادام، کیکم، ارس و گونههای دیگر در این جنگلها جای گرفتهاند. یکی از حساسترین رویشگاهها در این استان، تودههای بنه- بادام است. در بررسی ساختار جنگلهای بنه- بادام استان چهارمحال و بختیاری، مسائل و موضوعات مختلفی قابل بررسی است. کوهستانی بودن مناطق حضور این تودهها، پستی و بلندیها، شیبهای تند و حضور گونههای کوتاهقامت، از مهمترین ویژگیهای این تودهها است. شکل 1 نشاندهنده وضعیت دشوار توپوگرافی و همچنین وضعیت اشکوببندی تودههای بنه- بادام در استان است.
شکل 1- کوهستانی بودن مناطق حضور تودههای بنه- بادام، پستی و بلندیها، شیبهای تند و حضور گونههای کوتاهقامت در منطقه کرهبس استان چهارمحال و بختیاری
موضوع دیگری که لازم است در بررسی ساختار تودهها به آن پرداخته شود و در شکل 2 نشان داده شده است، نیاز به روشهای خاص و اندازهگیری در شرایط خاص بهدلیل پرشاخه بودن گونههای بادام در این رویشگاهها است. درمجموع، تودههای بنه- بادام، بهدلیل شرایط خاص جغرافیایی و همچنین اهمیت مسائل اقتصادی در آنها، نیازمند بررسیهای جداگانه، روشهای خاص زیستسنجی و طرح مسائل مدیریتی منحصربهفرد هستند. بررسی مسائل مرتبط با ساختار و موضوعات مرتبط با آن در این پروژه در مرکز تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری در دست بررسی و اقدام است که نتایج آن در آینده ارائه خواهد شد.
شکل 2- حضور گونههای بادام با تعداد شاخه زیاد و نیاز به روشهای خاص و اندازهگیری در شرایط خاص برای تودههای بنه- بادام