به میزبانی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع؛ نخستین گردهمایی روز ملی گل محمدی و گلاب برگزار شد

• اولین آیین گرامیداشت “روز ملی گل محمدی و گلاب” با حضور پر رنگ اصحاب رسانه، فعالان بخش خصوصی در حوزه تولید گیاهان دارویی و مواد مؤثره آنها و جمعی از مسئولان عالیرتبه وزارت جهاد کشاورزی، صبح امروز در مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، در آیین گرامیداشت روز ملی گل محمدی و گلاب، از واحد تولید اسانس تام گل محمدی در سطح نیمه صنعتی، با حضور معاون وزیر و رئیس سازمان تات رونمایی شد.

در ابتدای این مراسم، علی علیزاده؛ رئیس مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور ضمن گرامیداشت روز ملی گل محمدی و گلاب با اشاره به مسئله قدمت تحقیقات بر روی گیاهان دارویی در این مؤسسه گفـت: از سال 1362 کار تحقیقات بر روی گیاهان دارویی با تأسیس بخش تحقیقات گیاهان دارویی از دل بخش تحقیقات گیاهشناسی و مرتع، شروع شده است.

علیزاده در ادامه، با توجه به حوزه کاری بخش تحقیقات گیاهان دارویی افزود: در این بخش با سه حوزه شناخت و جمع آوری، مباحث اکولوژیکی و حوزه فیتوژنی مواجه هستیم.

وی همچنین با اشاره به ارقام شناسایی شده در حوزه گیاهان دارویی در سطح کشور گفت: با توجه به جمع آوری صورت گرفته توسط پژوهشگران و محققان مؤسسه از 8 هزار گونه شناسایی شده، 2200 گونه آن مربوط به گیاهان دارویی است همچنین، از 48 هزار گیاه در بانک ژن، 22 هزار گونه مربوط به گیاهان دارویی است.

رئیس مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور با اشاره به راه اندازی پایلوت تولید اسانس گل محمدی در مؤسسه اظهار داشت: از 2 هزار و 200 گونه گیاهان دارویی شناسایی شده در کشور، 900 گونه دارای اسانس هستند لذا تمرکز فعالیت‌ها به سمت تولید اسانس از گونه های اسانس دار مانند: گل محمدی رفت و همین امر منتج به افتتاح نخستین پایلوت تولید تام اسانس گل محمدی در این مؤسسه شد.

علیزاده درادامه صحبت‌هایش با توجه به اهمیت گل محمدی و بحث تجاری‌سازی و ارزش افزوده این گل افزود: علیرغم تولید بیش از 71 درصد از گل محمدی در کشور، اما سهم ایران از بازار جهانی در حدود 1 درصد است. وی ادامه داد: در ایران 90 درصد از گل محمدی تولید شده به گلاب تبدیل می شود این در حالی است که در دنیا 90 درصد تبدیل به اسانس و فقط 10 درصد از آن، به گلاب تبدیل می شود.

علیزاده در انتها با اشاره به بحث خام‌فروشی در حوزه گیاهان دارویی گفت: درآمد بلقوه ما از بحث تولید گل محمدی می تواند به 25 میلیارد دلار در سال برسد اما در شرایط کنونی با توجه به خام‌فروشی و عدم تولید ارزش افزوده برای این گل، درآمد کشور در حدود 800 میلیون دلار در سال است. لذا ما باید در این عرصه به فراوری کامل برسیم و بتوانیم با تعامل با بخش صنعت و بخش خصوصی، ارزش افزوده گل محمدی را بالا ببریم.

در ادامه این مراسم، خیام نکوئی معاون وزیر و رئیس سازمان تات درخصوص اهمیت حوزه گیاهان دارویی و نقش بخش خصوصی در این حوزه صحبت کرد.

خیام نکویی با اشاره با ظرفیت‌های مغفول مانده در حوزه گیاهان دارویی گفت: ما از ظرفیت های حوزه گیاهان دارویی آنطور که باید استفاده نکردیم. ما در این حوزه باید نگاه صنعتی و اقتصادی داشته باشیم تا گیاهان دارویی را به فراوری کامل برسانیم. وی افزود: هدفگذاری ما در این حوزه برخلاف کشوری مثل آلمان، روشن نیست. آلمان علیرغم اینکه کشت ناچیزی در بخش گیاهان دارویی دارد اما بیشترین ارزش افزوده را از گیاهان دارویی به خود اختصاص داده است.

وی با اشاره به گردش مالی بازار گیاهان دارویی در دنیا اظهار داشت: در حال حاضر، ارزش مالی بازار گیاهان دارویی چیزی در حدود 160 میلیارد دلار در سال است که پیش بینی می شود تا سال 2050 این عدد به در حدود 5 هزار میلیارد دلار در سال برسد.

معاون وزیر و رئیس سازمان تات در رابطه با هدفگذاری ایران در این عرصه گفت: ما باید به سمت جایگزینی عرصه گیاهان دارویی به جای نفت برویم. گیاهان دارویی باید تبدیل به اقتصاد ملی شوند.

خیام نکویی ضمن برشمردن اهم وظایف دولت در قبال حوزه گیاهان دارویی افزود: دولت، از جمله وزارت جهاد کشاورزی و سازمان تات باید در بحث ارائه الگوهای صحیح کشت به کشاورزان، تربیت نیروی انسانی حاذق و اتصال بخش های تحقیقاتی به بخش صنعت و ایجاد بازار برای حوزه گیاهان دارویی، فعالیت داشته باشد.

وی در ادامه با توجه به اهمیت دانش و واحدهای فن آور در حوزه گیاهان دارویی اضافه کرد: ما باید به سمت علمی شدن در این حوزه برویم، چه در بحث کاشت و برداشت و چه در بحث فرآوری و تولید ارزش افزوده گیاهان دارویی. من همین جا اعلام می کنم که: سازمان تات حاضر است تمامی تجربیات عملی و تحقیقاتی خود را به صورت رایگان در اختیار واحدهای فنآور و شرکت های دانش بنیان قرار دهد.

خیام نکویی در انتهای صحبت های خود، به مهمترین عامل توسعه حوزه گیاهان دارویی اشاره کرد و افزود: انتظار ما از حوزه تحقیقات گیاهان دارویی افزایش ثروت ملی و ارتقاء سطح رفاه مردم است. ما باید به سمت جلب مشارکت بخش خصوصی در بخش گیاهان دارویی برویم زیرا مهمترین عامل توسعه این بخش، حضور فعال بخش خصوصی است.

در ادامه مراسم، رئیس شرکت “زرین گلاب” و رئیس پژوهشکده اسانس دانشگاه کاشان، دیدگاهشان را به عنوان فعالین بخش خصوصی در رابطه با حوزه گیاهان دارویی و اهمیت آن اظهار کردند.

خیرخواه رئیس شرکت “زرین گلاب” از ضرورت تشکیل کارگروه گیاهان دارویی در وزارت جهاد کشاورزی با حضور بخش خصوصی و تجار این عرصه گفت و ابراهیم آبادی رئیس پژوهشکده اسانس دانشگاه کاشان نیز خواهان بازنگری در بحث نظارتی و به روز رسانی استاندارد‌های سنجش کیفی در این عرصه شد.

علیرضا مهاجر، معاون امور زراعت در صحبت های کوتاهی، با آسیب شناسی عرصه تجارت گیاهان دارویی، مهمترین معضل در این بخش را، ناتوانی در برندسازی و عدم ایفای صحیح نقش های محوله توسط دولت و بخش خصوصی، عنوان کرد. وی در بخش دیگری از سخنان خود افزود: دولت 70 درصد سهم بیمه باغداران را تقبل می کند.

در ادامه؛ حسین زینلی، مشاور وزیر و مجری طرح گیاهان دارویی ضمن تبریک روز گل محمدی و گلاب به همه پژوهشگران این عرصه اظهار داشت: افتخار می کنیم که این روز در تقویم رسمی کشور ثبت شده است. ما امروز در این مؤسسه تحقیقاتی جمع شدیم که بخش تحقیقات را به کمک بطلبیم. وی افزود: اگر کمبود و مشکلی در این عرصه وجود دارد به این دلیل است که آنطور که شایسته است از تحقیقات حمایت نشده است.

وی در ادامه با اشاره به مشکلات پیش رو در بخش گیاهان دارویی و تجاری سازی آن افزود: ما باید در این حوزه دانش را تقویت کنیم. از دانشمندان ما باید حمایت شود و ظاهرا مهمترین مشکل و چالش ما در این حوزه، عدم همسویی بخش تحقیقاتی و خصوصی و عدم وحدت رویه است.

گفتنی است در انتهای این مراسم، واحد تولید اسانس تام گل محمدی در سطح نیمه صنعتی، مطابق با استاندارد های جهانی، با حضور معاون وزیر و رئیس سازمان تات رونمایی شد سپس، کلیه مدعوین و اصحاب رسانه از جشنواره “گل و گلاب” در محل باغ گیاه شناسی ملی ایران بازدید به عمل آوردند.