طرح جامع ریزگرد خوزستان

بخش تحقیقات بیابان

برنامه جامع مقابله با گرد و غبار و ماسه های روان در استان خوزستان

 ‏پیامدهای ‏حاصل از وقوع ریزگردها بصورت ‏کاهش کیفیت زندگی و اکوسیستم، تهدید سلامت جامعه، کاهش کیفیت هوا، ‏کاهش ایمنی راههای مواصلاتی، کاهش کیفیت ‏منابع آب و خاک و تغییر در چرخه های عمومی انرژی، آب و هوا ‏موجب شده است تا جوامع متاثر از این پدیده نیز در این ‏خصوص اظهار نگرانی کنند. فعال شدن کانون های گرد و غبار خوزستان بویژه در دو سه سال اخیر پیامدهای ناخوشایندی برای مردم استان و ‏مخصوصا اهواز در پی داشته است. مشکلات پیش آمده سبب شد تا مقام عالی وزارت حهاد کشاورزی شخصا و ‏بطور مستمر در منطقه حضور یابد و کارگروههایی برای عملیات عرصه ای و برنامه های مطالعاتی و اجرایی مشخص ‏شود که با مدیریت مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور فعالیت نمایند. 

معرفی پروژه

‏ براساس شواهد موجود چالش طوفانهای گردوغباری و اثرات زیانبار آنها در جامعه به مرزهای خطرناکی رسیده ‏است بطوریکه ‏انگیزه مهاجرت های اکولوژیکی ساکنان برخی از استانهای کشور را افزایش داده است. پیامدهای ‏حاصل از وقوع ریزگردها بصورت ‏کاهش کیفیت زندگی و اکوسیستم، تهدید سلامت جامعه، کاهش کیفیت هوا، ‏کاهش ایمنی راههای مواصلاتی، کاهش کیفیت ‏منابع آب و خاک و تغییر در چرخه های عمومی انرژی، آب و هوا ‏موجب شده است تا جوامع متاثر از این پدیده نیز در این ‏خصوص اظهار نگرانی کنند. از طرفی روند افزایش جمعیت و به تبع آن افزایش تقاضا برای تامین نیازهای روز افزون، موجب افزایش فشار برمنابع شده است. توام شدن این روند با بروز تاثیر پدیده هایی مانند تغییر اقلیم و گرمایش جهانی و مدیریت نادرست منابع آب و اراضی،آستانه تحمل محیط های طبیعی را کاهش داده است. بنابراین می توان گفت پدیده ریزگرد برآیند اثر توام مداخلات نسنجیده و بعضا غیر مسؤلانه انسانها در  طبیعت است که پی آمد کم توجهی به ظرفیت محیط های طبیعی است. آنچنانکه توسعه نامتوازن و خارج از تحمل منابع طبیعی و محیط زیست، بسیاری از نقاط کشور از جمله استان خوزستان را با تهدیدهای اجتماعی- اقتصادی رو به رو کرده است. ‏در این مناطق نه تنها تهدیدهای محیط زیست، بلکه حیات اجتماعی نیز مورد مخاطره قرار گرفته است.

تجربه نشان داده است که ‏بسترهای رسوبی شور تالاب ها و رودخانه های خشک نقش بسزایی در تولید ریزگردها دارند. حداقل در ‏مورد خوزستان چند ‏کانون بزرگ گرد و غباری با ویژگیهای متفاوت وجود دارد که اینها جدای از منشاءهای خارجی در کشور ‏عراق، اردن و سوریه است. ‏مشاهدات حاکی از آن است که کانونهای مذکور به سبب شرایط خشکی مستولی بر دشت خوزستان در ‏چندساله اخیر فعالتر شده اند.‏ فعال شدن این کانونها بویژه در دو سه سال اخیر پیامدهای ناخوشایندی برای مردم خوزستان و ‏مخصوصا اهواز در پی داشته است. آنچنانکه در پی طوفان گردو غبار بهمن ماه ۱۳۹۵ بخشهای زیادی از اهواز به خاموشی فرو رفت ‏و متعاقب آن، مسایل و مشکلات آب نیز رقم خورد. مشکلات پیش آمده سبب شد تا مقام عالی وزارت حهاد کشاورزی شخصا و ‏بطور مستمر در منطقه حضور یابد و کارگروههایی برای عملیات عرصه ای و برنامه های مطالعاتی و اجرایی مشخص ‏شود. ‏

اهداف

هدف کلی مطالعات بررسی و تحقیق در خصوص کانون های تولید گرد و خاک داخلی در قلمرو استان خوزستان جهت دستیابی به روش مناسب مهار هر کانون با توجه به خصوصیات آن کانون است. الویت بندی کار بر مبنای مهار کانونهایی است که نقش اصلی را در وقوع پدیده بهمن ۱۳۹۵ شهر اهواز داشته است.

  سازمان کار

بنیان سازمان کار مطالعات بر بکارگیری متخصصینی نهاده شده است که تخصص آنها مرتبط با عوامل بروز و کنترل گرد و خاک است و از دانش و تجربه لازم برای این مهم برخوردار هستند. بر این مبنا متخصصین در حوزه های خاک، آب، پوشش گیاهی، هوا و اقلیم و منابع آب با مدیریت مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور و همکاری پژوهشکده حفاظت خاک و  آبخیزداری و مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان  پیش بینی گردید.

برگزاری همایش روز جهانی مقابله با بیابان زایی

 روز ۱۷ ژوئن (۲۷ خرداد) به عنوان روزجهانی مبارزه با بیابانزایی  و اثرات خشکسالی، روزی خاص در تقویم جهانی است که به هر فردی یادآوری می کند  که می توانند بصورتی تاثیر گذار با این پدیده که راه حل‌های ممکن برای آن وجود دارد برخورد کنند، ابزارهای کلیدی برای رسیدن به این اهداف در دستان قدرتمند جوامعی است که در همه سطوح در این مبارزه مشارکت و همکاری می کنند. همایش روز جهانی مقابله با بیابان زایی با حضور محمود حجتی وزیر جهاد کشاورزی، نماینده سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد(فائو)، رئیس مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور و جمعی دیگر از مقامات کشوری و مسئولان محلی خوزستان در روز دوشنبه به تاریخ ۲۸ خرداد ۱۳۹۷ شمسی، در سالن اجتماعات گیت