علی علیزاده، رئیس مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور در گفتوگویی جامع با “گروه مستند جهاد”، ضمن مروری بر تاریخچه، جایگاه و اهمیت باغ گیاهشناسی ملی ایران، از ضرورت حفظ و حراست از این میراث طبیعی، ملی و تاریخی سخن گفت.
به گزارش روابط عمومی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سهشنبه 18 آذر، “گروه مستند جهاد” با حضور در باغ گیاهشناسی ملی ایران و رویشگاههای مختلف آن، ضمن گفتوگو با رئیس مؤسسه، به تولید مستندی تبیینی در رابطه با ضرورت حفظ این میراث گرانبها پرداخت.
در این گفتوگو که در فضای پاییزی باغ برگزار شد، علیزاده ضمن اشاره به تاریخچه تأسیس این باغ و تفاوت این مکان با سایر باغات و پارکها گفت: “متأسفانه تصور خیلی از مردم و مسئولین از باغ گیاهشناسی، تصور دقیق و صحیحی نیست بهطوریکه اینجا را به چشم یک پارک مینگرند. این باغ از سال 1347 با اهداف محیطزیستی، پژوهشی، آموزشی، فرهنگی و گردشگری تأسیس شده است.
وی در ادامه در رابطه با مهمترین دلیل تأسیس باغات گیاهشناسی افزود: اساساً حفاظت از منابع طبیعی در همه جای دنیا از جمله ایران به دو روش صورت میگیرد. روش اول: حفاظت درونرویشگاهی؛ یعنی در همانجا که طبیعت بکر پدیدآمده و ظرفیتهای زیادی وجود دارد، دولت با حفظ و حراست، درون همان نقطه با اقداماتی ازجمله: کشیدن سیم خاردار و حراست فیزیکی، از آن منطقه، حفاظت میکند. روش دوم مربوط به حفاظت خارج از رویشگاه طبیعی است. یعنی گونههای گیاهی را در خارج از منطقه آن، حفاظت میکنیم. در اینجاست که وجود و ضرورت باغ گیاهشناسی، معنی پیدا میکند.
علیزاده در ادامه به تنوع گیاهی موجود در ایران اشاره کرد و اظهار داشت: در کشور ما حدود هشت هزار گونه گیاهی وجود دارد که 1200 گونه اندمیک یعنی مخصوص کشور ایران است. ما از این هشت هزار گونه، در حدود چهار هزار گونه را در باغ گیاهشناسی ملی ایران نگهداری میکنیم.
رئیس مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور در پاسخ به سؤالی در رابطه با وضعیت تأمین آب برای باغ گفت: در ابتدای تأسیس باغ و با توجه به موقعیت جغرافیایی آن که در جنوب رشته کوه البرز قرار دارد و سرازیری آبهای جاری به سمت باغ، مسئولین وقت، با حفر هفت حلقه چاه، آب باغ را تأمین کردند. در کنار این هفت حلقه چاه، حتی حقابه مختص باغ قرار دادند ولی چون هیچوقت مشکل آب در باغ وجود نداشت از این حقابه استفاده نشد و شهرداری نیز، آن را به جای دیگر اختصاص داد. اما در سالهای اخیر با توجه به گسترش شهر به سمت اراضی چیتگر و ازدیاد بلندمتربهسازی و برجسازی و شلوغی منطقه، کم کم دبی چاههای ما کاهش پیدا کرد که در حال حاضر، به یکسوم رسیده است.
علیزاده در توضیح وضعیت حریم باغ گیاهشناسی ملی ایران گفت: در طرح جامع شهری، حریم باغ مشخص بود. شهرداری هم به این امر واقف بود اما متأسفانه با صدور پروانه ساخت بلندمرتبهسازی در ضلع جنوبی اتوبان همدانی که دقیقأ در جوار ضلع شمالی باغ قرار دارد، باعث ایجاد چالشی مهم برای باغ گیاهشناسی ملی ایران شد.
وی ادامه داد: از سال 1401 توسط وزارت میراث فرهنگی و گردشگری برای باغ، حریم رسمی تعیین و ثبت شد. اما با این تفاسیر، نقض حریم صورت گرفت و مشکلات زیادی را برای باغ ایجاد کرد. علیزاده افزود: ما این موضوع را به طرق مختلف پیگیری کردیم. از سالها قبل، چه در زمان رئیس جمهور شهید و چه در زمان دکتر پزشکیان و حتی در سایر نهادها ازجمله: قوه قضاییه. همه متفقالقول بر این باور هستند که باید جلوی بلندمرتبهسازیها در جوار ضلع شمالی باغ گرفته شود.
رئیس مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور به مسئله مهم تأمین آب باغ در شرایط بحرانی فعلی اشاره کرد و افزود: ما برای تأمین آب در پی انعقاد معاهدهنامهای با شرکت آب و فاضلاب تهران هستیم تا تصفیهخانهای در حاشیه باغ ساخته شود به این صورت که ما زمین را در اختیار شرکت آب و فاضلاب قرار دهیم و آنها تصفیهخانه در آن احداث کنند و در ازای آن، آب باغ به شکل همیشگی تأمین شود.
علیزاده افزود: بعد از مذاکرات فراوان به دستور آقای پزشکیان، پیشنویس این معاهدهنامه به هیئت دولت فرستاده شد و در حال حاضر، در معاونت حقوقی نهاد ریاست جمهوری درحال ارزیابی است.
وی ابراز امیدواری کرد که پس از بررسی موضوع توسط معاونت حقوقی نهاد ریاست جمهوری، این معاهدهنامه به هیئت دولت برود و در آنجا تصویب شود.
علیزاده در انتها خطاب به نیروهای غیور ارتش کشور که عمده سهامداران پروژه بلندمرتبهسازی مذکور در ضلع شمالی باغ هستند گفت: غیرتمندی ارتش در حراست از مام میهن، برهیچکس پوشیده نیست. معتقد هستم در مقوله بلندمرتبهسازی، به دلیل اینکه به درستی اهمیت و نقش باغ تبیین نشده است، این دوستان ممکن است از ممانعت ما برای اجرای این پروژه، گلایه داشته باشند که من مطمئن هستم اگر اهمیت باغ برای ایشان روشن شود، خودشان در جلوگیری از ساخت و ساز، پیشقدم خواهند شد.
گفتنی است این مستند، به زودی از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش خواهد شد.
جهت دریافت اخبار در کانال ایتا مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور کلیک کنید.
