پیرو پیگیری همکاران بخش تحقیقات علوم چوب و فرآورده های آن در معرفی امکانات، آزمایشگاهها و توانامندیهای علمی این بخش ستادی موسسه به بخش صنعت کشور، شرکت مترو تهران ابراز تمایل نمود تا از آزمایشگاه های بخش بازدید و در جلسه ای در خصوص موضوعات مشترک مذاکراتی را با محققین بخش بعمل آوردند. در نهایت پس از هماهنگی های بعمل آمده، روز سه شنبه مورخ ۱۳۹۷/۱۲/۷ ، کارشناسان و مسئولان شرکت مترو تهران از بخش بازدید نمودند.
در قرن نوزدهم که شبکه راه آهن در جهان احداث و بتدریج توسعه یافت چوب به عنوان مناسبترین ماده برای تولید ریل بند (تراورس) استفاده گردید. در قرن گذشته به دلیل توسعه روزافزون این شبکه و در نتیجه ناکافی بودن عرضه چوب از منابع جنگلی به منظور تولید ریل بند راه آهن کوششهای بسیاری برای یافتن مواد مناسب جایگزین در این خصوص صورت گرفت. تا امروز مناسبترین ریل بند جایگزین، نوع بتونی پیش تنیده بوده که پیش تنیده نمودن میلگردهای به کار رفته در ریل بند برای تامین استحکام در برابر بارهای وارده صورت میگیرد. ضمنا برای انععطاف پذیر نمودن آن لایه ای (پد) از جنس اتیلن ونیل استات زیر نشیمنگاه ریل و روی ریل بند نصب میگردد. با اینحال هنوز امکان اینکه این نوع ریل بند به طور کامل جایگزین نوع چوبی آن شود مهیا نگردیده است. مثلا سبک بودن ریل بند چوبی باعث میگردد تا استفاده از آن روی پل وزن کل پل را نسبت به زمانی که از ریل بند بتونی استفاده میشود کاهش دهد در نتیجه استحکام سازه (پل) افزایش یابد. همچنین در سوزنها و پیچهای تند ضمن ایجاد تنش متمرکز و غیر یکنواخت در ساختار ریل بند، بارهای محوری و ضربات متوالی دینامیکی نیز به آن وارد میگردد که در این خصوص ریل بند بتونی پیش تنیده دارای انعطاف پذیری لازم مشابه ریل بند چوبی نیست که این مهم یکی از محورهای بحث گروه کارشناسی شرکت مترو تهران با بخش تحقیقات علوم چوب و فرآورده های آن بود چرا که به گفته ایشان در تمامی سوزنهای نصب شده در خطوط هفت گانه شرکت بهرهبرداری مترو تهران از تراورسهای چوبی اشباع شده استفاده می گردد که با حجم و تعداد بسیار زیادی همراه است لذا ریل بندهای مورد استفاده بایستی دارای دوام و خواص فیزیکیس لازم همچنین بدون معایب چوبی باشند .
نمایندگان شرکت مترو تهران پس از بازدید از آزمایشگاه های بخش و آشنایی با توانمندیهای علمی و فنی، در رابطه با همکاریهای علمی و فنی با بخش تحقیقات علوم چوب و فرآورده های آن ابراز علاقه نمودند.
ریل بند (تراورس) راه آهن چیست و چرا چوب مورد استفاده اشباع میشود ؟
به دنبال درج خبر بازدید نمایندگان شرکت متروی تهران از بخش تحقیقات علوم چوب موسسه برای آگاهی بیشتر خوانندگان محترمی که با موضوع ریل بند آشنایی چندانی ندارند اطلاعات مختصری به شرح زیر ارائه می گردد.
ریل بند راه آهن همانگونه که این واژه نشان میدهد به تکیه گاهی گفته میشود که ریل ها روی آن بسته و تثبیت می گردند. از زمانی که احداث راه آهن در ایران آغاز گردید به تکیه گاه موصوف تراورس گفته شده که واژه ای فرانسوی بوده و در زبان انگلیسی معادل آن Rail tie و Sleeper است تا اینکه فرهنگستان زبان ایران واژه ریل بند را به جای تراورس مصوب نمود که به طور کامل کاربرد آن را مانند معادل انگلیسی (Rail tie) قابل درک می سازد و در این مورد بسیار مناسب است. اشباع چوب با اهداف افزایش دوام چوب در مقابل عوامل مخرب بیولوژیک و همچنین ارتقاء خواص فیزیکی و مکانیکی آن صورت میگیرد. اشباع چوب با مواد حفاظتی مناسب و به کارگیری اصولی فرآیند مربوطه باعث می گردد تا دوام آن افزایش یابد. مثلا دوام چوب گونه راش که کمتر از ۱۰ سال است با انجام فرآیند اشباع به صورت کامل و اصولی تا ۴۰ سال افزایش میابد در نتیجه باعث کاهش درخور توجه مصرف چوب و صرف نیروی کار می گردد که آثار آن نیز بر کاهش فشار به منابع جنگلی حائز اهمیت است.
