تحقیقات انجام‌شده در مورد تبدیل اراضی ملی (مرتع و جنگل) به اراضی کشاورزی و باغ نشان داده است که فرسایش خاک و تخریب اکوسیستم افزایش یافته و در درازمدت آسیب جدی به این اکوسیستم‌های طبیعی وارد شده است.
دکتر رحمانی رئیس بخش تحقیقات جنگل مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور با بیان این مطلب افزود: حذف پوشش گیاهی طبیعی و احداث باغات دیم در اراضی شیبدار تبعات محیط زیستی فراوانی ازجمله بروز سیلاب‌های مخرب، نابودی گونه‌های گیاهی و جانوری باارزش، نادر و انحصاری را به‌همراه دارد. بنابراین، توسعه باغ در اراضی ملی و منابع طبیعی بههیچوجه توصیه نشده و طبیعت به ما آموخته که بهترین پوشش در اراضی شیبدار پوشش طبیعی است و برای ذخیره آب و حفظ خاک باید در راستای تقویت پوشش گیاهی طبیعی در این اراضی اقدام شود.
وی همچنین در خصوص احداث باغات در اراضی زراعی دیم ضمن تأکید بر لزوم تفکیک مستثنیات اشخاص با اراضی ملی تخریبی و دارای سابقه تصرف عدوانی اظهار نمود: دلیل این که در این اراضی کشت دیم انجام می‌شود، کمبود آب و وابستگی به نزولات آسمانی است. محصولات زراعی دیم اصولاً فصل رشد کوتاهی داشته و با مقدار کم باران (حدود ۳۰۰ میلی‌متر) که اغلب هم بارندگی فصول پاییز و اوایل بهار است، محصول خود را به ثمر می‌رسانند. کاشت درختان میوه که بیشترین نیاز آبی آن‌ها در فصل تابستان است، در این اراضی غالباً دچار اشکال است و با توجه به روند خشکسالی‌های اخیر در کشور غیرقابل توجیه بوده و صرفه اقتصادی ندارد. در موارد خاص ممکن است در مناطقی که بارندگی مناسبی داشته و توزیع فصلی بارندگی نیز مناسب باشد، با انتخاب گونه گیاهی مقاوم به خشکی با موفقیت نسبی روبرو شد که در این موارد باید موضوع ذخیره نزولات و شیوه‌های آن، انتخاب گونه مناسب و شیوه مناسب کاشت مورد توجه قرار گیرد.
جایگزینی گیاهان دارویی چندساله ازجمله گل محمدی به‌جای زراعت‌های دیم یک‌ساله به‌دلیل خاک‌ورزی کمتر با انتخاب گونه مناسب و رعایت اصول حفظ و ذخیره رطوبت، در مستثنیات می‌تواند در دستور کار قرار گیرد. در این ارتباط، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور پژوهش‌ها و مطالعات متعددی را طی سالیان گذشته انجام داده و هم‌اکنون نیز در حال اجرا دارد که نتایج آن‌ها می‌تواند به بسیاری از پرسش‌های مطرح در این زمینه پاسخ دهد.
در مورد سامانه‌های استحصال و جمع‌آوری آب باران نیز در مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور و پژوهشکده آبخیزداری تجارب بسیار خوبی وجود دارند که می‌توانند مبنای کار قرار گیرند.
نکته بسیار مهم و قابل‌توجه در مقوله توسعه باغ در اراضی شیبدار این است که در صورت هرگونه افزایش درآمد ناشی از جایگزینی کشت زراعی دیم کم‌بازده با درختان مثمر، بههیچوجه اراضی ملی مجاور با هدف افزایش درآمد نباید مورد تجاوز قرار گیرد، به‌عبارت دیگر، اجرای این طرح نباید تحت هیچ شرایطی مالکان مستثنیات را ترغیب به تخریب اراضی ملی و تجاوز به آن‌ها نماید. در این زمینه لازم است حدود و ثغور دقیق مستثنیات پیش از اجرای طرح توسط دستگاه‌های متولی به‌دقت مشخص شود تا در صورت بروز هرگونه تخلف و تجاوز به عرصه‌های ملی، برخورد قانونی لازم انجام گیرد. تعیین سازوکار این مهم و نحوه نظارت بر آن از مسائل بسیار مهمی هستند که پیش از اجرای طرح باید مدنظر قرار گیرند.
